Cybersquatting – polega na rejestrowaniu domen internetowych znanych firm i odsprzedawanie ich po zawyżonej cenie osobom lub firmom, które miałyby do nich prawo z uwagi na prawo własności intelektualnej. Cybersquatter to tzw. dziki rejestrator internetowy, który stosując metodę wykupywania domen lub różnych ich wariantów np. wykupuje domenę zagranicznego portalu zakończoną na pl lub obok domeny zakończonej na pl wykupuje domeny zakończone na .net lub .org, itp. Korzystają oni z faktu, że wiele firm wolałoby zabezpieczyć dla siebie szereg domen najwyższego poziomu, a nie tylko domeny typu pl. W przypadku sporów rozstrzyga je ICANN – The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers – Internetowa Korporacja ds. Nadawania Nazw i Numerów. Czasem się zdarza, że odbywają się procesy sądowe, jednakże wówczas istnieje problem zastosowania prawa (zwłaszcza jak mamy do czynienie ze stronami pochodzącymi z różnych krajów). W USA istnieją pewne przepisy w zakresie cybersquattingu, jest nią ACPA (Anticybersquatting Consumer Protection Act) – amerykańska ustawa wprowadzona w życie 29 listopada 1999 r., wnosząca poprawkę do ustawy o znaku handlowym z 1946, której celem jest przeciwdziałanie praktyce cybersquattingu, czyli zajmowania domen internetowych, których nazwy odpowiadają już zarejestrowanym znakom handlowym innych firm i instytucji. Na mocy ustawy domena taka może być przekazana prawowitemu właścicielowi znaku handlowego. ACPA zabrania także rejestrowania domen, których nazwy odpowiadają nazwiskom żyjących osób indywidualnych będących osobami publicznymi (np. znanych artystów).
W Polsce nie ma precyzyjnych przepisów odnoszących się do domen internetowych. Można jednak mówić o dwóch zakresach prawnych, z jakimi mamy do czynienia w przypadku takiej rejestracji a mianowicie ochrona nazwy jako znaku towarowego oraz ochrona przed czynami nieuczciwej konkurencji.
Jeżeli chodzi o nazwę domeny to nazwa może być uznana za znak towarowy i stanowić przedmiot ochrony prawnej (są pewne ograniczenia dot. nazw pospolitych itp., które nie są chronione). Zgodnie z art. 120 pkt. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności intelektualnej – znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz. Na podstawie art. 124 ustawy – pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy przysługuje w RP według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia znaku (w tym za granicą RP), jeżeli zgłoszenie w Urzędzie Patentowym zostanie dokonane w okresie 6 miesięcy od tej daty. Podstawowym elementem, aby domagać się ochrony nazwy, w tym wypadku domeny internetowej, jest zarejestrowanie znaku towarowego w postaci nazwy w Urzędzie Patentowym.
Korzystanie z domen, których nazwy są popularne z uwagi, iż używane są przez innych przedsiębiorców (ewentualnie zastrzeżone), jest czynem noszącym znamiona nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – czynem takim jest w szczególności wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa. Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić jego klientów w błąd, co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa – art. 5 ustawy. Zagraniczne osoby prawne i fizyczne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów tej ustawy na podstawie umów międzynarodowych lub na zasadzie wzajemności – art. 4 ustawy.
Jarosław Olejarz
Internetowa Kancelaria Prawna
Serwis Prawa
