W założeniu nowelizacja ta zmierza do wprowadzenia rozwiązań zapewniających zamawiającym większą elastyczność przy udzielaniu zamówień publicznych, zwiększenie transparentności udzielania zamówień publicznych, wsparcie rozwiązań innowacyjnych, wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw oraz poszerzenie wartości rynku zamówień publicznych otwartych na konkurencję. Czy tak się naprawdę stanie? Spróbujmy odpowiedzieć na to pytanie przez pryzmat instytucji dialogu technicznego.
Z uzasadnienia do nowelizacji p.z.p. możemy dowiedzieć się, że zamówienia publiczne stanowią m.in. instrument wspierania innowacyjności. Z tego też powodu ustawa powinna w sposób szerszy niż dotychczas zachęcać zamawiających do wspierania innowacyjności. To właśnie w tym celu zaproponowano wprowadzenie do p.z.p. tzw. dialogu technicznego, który, w założeniu ustawodawcy, umożliwić ma zamawiającym uzyskanie doradztwa w zakresie najlepszych, najnowocześniejszych i najkorzystniejszych technicznie i organizacyjnie rozwiązań służących realizacji konkretnych potrzeb zamawiającego. Co więcej, z uzasadnienia projektu nowelizacji dowiadujemy się, że wprowadzenie dialogu technicznego jest istotne również ze względu na zwiększenie przejrzystości na etapie przygotowywania postępowania przetargowego.
Wobec licznych nadziei, jakie nasz ustawodawca wiąże z wprowadzeniem do p.z.p. dialogu technicznego celowym jest przybliżenie charakteru tej instytucji. Otóż normy dotyczące dialogu technicznego przewidują już dyrektywy klasyczna i sektorowa, co oznacza, że przepisy te można stosować mimo braku formalnej implementacji. Teoretycznie więc dialog techniczny nie jest niczym nowym, co więcej jest on z powodzeniem stosowany w innych krajach UE, w szczególności w Wielkiej Brytanii. W skrócie polega on na dyskutowaniu specyfikacji technicznych z podmiotami zewnętrznymi (w tym z potencjalnymi wykonawcami) przed wszczęciem procedury o udzielenie zamówienia publicznego. Przy wykorzystaniu dialogu technicznego, zamawiający mogą korzystać z doradztwa, które może znaleźć zastosowanie w trakcie przygotowywania specyfikacji, pod warunkiem jednak, że takie doradztwo nie spowoduje ograniczenia konkurencji. Dialog techniczny ma znaleźć zastosowanie w sytuacji, gdy zamawiający nie dysponuje specjalistyczną wiedzą w zakresie nowoczesnych rozwiązań i technologii innowacyjnych dostępnych na rynku. W takim przypadku, zamawiający powinien mieć możliwość zwrócenia się do profesjonalistów, w tym m.in. firm zewnętrznych wyspecjalizowanych w danej dziedzinie, aby jak najpełniej zbadać potrzeby zamawiającego i odnaleźć najbardziej dla niego korzystne rozwiązania. Trzeba też pamiętać, że dialog techniczny nie jest trybem udzielenia zamówienia publicznego.
Dialog techniczny ma zatem za zadanie pomóc instytucji publicznej w opracowaniu specyfikacji technicznej, przy pomocy potencjalnych wykonawców, którzy niejednokrotnie są lepiej zorientowani w dostępności, potencjale, cenach, warunkach sprzedaży oraz dostępnych technologiach. Dialog ten daje jednocześnie możliwość zbadania opinii rynku i rozwiązań, które są na nim dostępne już na etapie poprzedzającym postępowanie o udzielenie zamówienia. Dialog służyć ma identyfikacji tych rozwiązań, które maksymalnie uwzględniają potrzeby zamawiającego i które powinny zostać odzwierciedlone w SIWZ.
Należy pamiętać, że przeprowadzenie przez zamawiającego dialogu technicznego z wybranymi ekspertami nie może dawać potencjalnemu wykonawcy przewagi nad konkurentami. Niedopuszczalna jest więc praktyka takiego prowadzenia dialogu, aby ustalić w specyfikacji technicznej takie wymogi, które będzie w stanie spełnić tylko jeden wykonawca. Prowadzenie dialogu technicznego nie może bowiem naruszać zasady uczciwej konkurencji.
W dialogu technicznym wielu ekspertów upatruje instrument wsparcia rozwiązań innowacyjnych, który pozwoli na efektywne wykorzystanie systemu zamówień publicznych dla kreowania popytu na produkty innowacyjne. Dialog techniczny ma przede wszystkim pomóc zamawiającym w tworzeniu takich specyfikacji technicznych, które pozostawią wykonawcom możliwie dużo swobody w przedstawianiu innowacyjnych rozwiązań. W założeniu dialog umożliwić ma wyeksponowanie kryterium innowacyjności i nowoczesności oferowanych przez wykonawców produktów lub usług w miejsce stosowanego obecnie kryterium najniższej ceny. Dialog techniczny będzie dobrym rozwiązaniem dla wszystkich tych zamawiających, którzy organizując postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie dysponują wystarczającą, specjalistyczną wiedzą dotyczącą rozwiązań funkcjonujących na rynku.
