Zgodnie z treścią art. 193 KSH, uprawnionymi do dywidendy w spółce z o.o. za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, według którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy wyznacza się w ciągu dwóch miesięcy od dnia powzięcia właściwej uchwały. Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd.
Z kolei art. 348 KSH przewiduje, że uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze, którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Statut może upoważnić walne zgromadzenie do określenia dnia, według którego ustala się listę akcjonariuszy uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy nie może być wyznaczony później niż w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia powzięcia odpowiedniej ku temu uchwały. Uchwałę o przesunięciu dnia dywidendy podejmuje się na zwyczajnym walnym zgromadzeniu. Zwyczajne walne zgromadzenie spółki publicznej ustala dzień dywidendy oraz termin wypłaty dywidendy. Dzień dywidendy może być wyznaczony na dzień powzięcia uchwały albo w okresie kolejnych trzech miesięcy, licząc od tego dnia. Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale walnego zgromadzenia. Jeżeli uchwała walnego zgromadzenia takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez radę nadzorczą.
Z dywidendą rzeczową mamy do czynienia, gdy spółka przekazuje swoim udziałowcom składniki swojego majątku, zamiast zwykłej gotówki. W zależności od formy dywidenda rzeczowa może rodzić na gruncie prawa podatkowego różnorakie skutki.
Po pierwsze, spółka kapitałowa może podjąć uchwałę o oddziale zysku i wypłacie dywidendy w formie gotówkowej. Za zgodą wspólnika może jednak spełnić powyższe świadczenie w formie przekazania części majątku rzeczowego spółki. W związku z tym spółka „pozbywając się” jakiegokolwiek składnika majątkowego w ten sposób doprowadza do powstania po swojej stronie przychodu podatkowego. To z kolei, jak wskazuje sama nazwa, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli tak jak zbycie jakiegokolwiek składnika majątkowego spółki.
Oczywiście spółka z o.o. czy spółka akcyjna mogą podjąć od razu uchwałę o podziale zysku i wypłacie dywidendy w formie przekazania udziałowcom składników majątku. W takiej sytuacji, jak podkreśla NSA w wyroku z dnia 8 lutego 2012 r. (sygn. akt II FSK 1384/10), nie dochodzi wtedy do odpłatnego zbycia składnika majątku, zatem w spółce wypłacającej dywidendę rzeczową nie powstaje przychód podatkowy. Nie ma zatem mowy o jakimkolwiek obowiązku podatkowym w tym zakresie – tak samo, gdyby spółka kapitałowa wypłaciła dywidendę w formie gotówkowej.
