Polski system prawny przewiduje tak naprawdę tylko dwie formy spółek kapitałowych – spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkę akcyjną. Zasadniczo oprócz przepisów Kodeksu spółek handlowych, zarząd spółki podlega regulacjom umowy spółki z o.o. albo statutowi spółki akcyjnej.
Zgodnie z treścią art. 201 KSH, zarząd spółki z o.o. składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Jak była mowa wcześniej, prawny status członka zarządu spółki określają umowa spółki i przepisy art. 201-211 KSH. W świetle tych unormowań za członka zarządu można uznawać tylko osobę, która w przewidzianym prawem trybie powołana została na tę funkcję i której mandat nie wygasł. Zakwalifikowanie danej osoby jako członka zarządu nie jest natomiast zależne od tego, czy i w jakim zakresie faktycznie spełnia ona swoje obowiązki w spółce. Za członka zarządu nie można też uznawać osoby, której mandat wygasł, a która nadal faktycznie wykonuje obowiązki przynależne członkowi zarządu.
Z kolei art. 368 KSH stanowi, że zarząd spółki akcyjnej składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Pamiętajmy przy tym, że samo powołanie członka zarządu spółki akcyjnej przez właściwy organ nie oznacza automatycznie nawiązania przez powołanego członka zarządu i spółkę umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej. Między stosunkiem organizacyjnym powstałym na skutek powołania członka zarządu a wymienionymi przykładowo umowami nie zachodzi taka relacja, że samo powołanie do pełnienia funkcji przez właściwy organ powoduje automatycznie nawiązanie stosunku pracy (zlecenia, czy innej umowy cywilnoprawnej). Stosunek organizacyjny powstaje przez sam fakt powołania przez właściwy organ spółki do pełnienia funkcji członka zarządu; dla powstania stosunku zlecenia (pracy, bądź innego stosunku cywilnoprawnego) konieczna jest dodatkowa czynność prawna w postaci zawarcia konkretnej umowy.
Tak naprawdę zatem członkiem zarządu danej spółki można stać się przede wszystkim na podstawie aktu powołania, zgodnie z w/w zapisami KSH. Jednocześnie nie ma przeszkód, aby członek zarządu mógł wykonywać swoje obowiązki także na podstawie umowy o pracę (regulowanej przepisami Kodeksu pracy), czy umowy cywilnoprawnej np. umowy zlecenia, kontraktu menedżerskiego (regulowanej przepisami Kodeksu cywilnego). Niezależnie od tego jaka umowa będzie wybrana, pamiętajmy aby zawsze określała w wyraźny sposób wszystkie prawa i obowiązki zarówno członka zarządu spółki kapitałowej jak i spółką. W każdym przypadku za spółkę umowę zawiera rada nadzorcza albo ustanowiony pełnomocnik. Sama spółka działa bowiem za pomocą swoich odpowiednich i należycie ustanowionych organów.
Na zakończenie warto przypomnieć, że zawarcie umowy o pracę z członkiem zarządu rodzi po stronie pracodawcy (spółki) obowiązek odprowadzania należytych składek społecznych i składki zdrowotnej. Pamiętajmy jednocześnie, że sam akt powołania członka zarządu nie rodzi automatycznie powstania stosunku pracy czy stosunku cywilnoprawnego pomiędzy taką osobą, a spółką. Do tego potrzebne jest bowiem zawarcie konkretnej umowy- o pracę lub cywilnoprawnej.
