Pytanie prawne jest bezpośrednio związane ze sprawą skargi kasacyjnej Komisji Nadzoru Finansowego, która dotyczyła wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd w sprawie tej utrzymała w mocy poprzednią decyzję, w której to stwierdziła nienależyte wykonanie obowiązków przekazywania informacji przez Spółkę Mostostal Export S.A. z siedzibą w Warszawie i nałożyła na Spółkę karę pieniężną. Spółka przekazała do wiadomości publicznej raport bieżący, w którym poinformowała o zawarciu znaczącej umowy, jednak nie zawarła w nim nazwy podmiotu – z którym spółka zawarła umowę oraz daty podpisania kontraktu. Według Komisji wszystkie okoliczności sprawy wykazały, iż Spółka celowo i świadomie nie przekazała do publicznej wiadomości informacji, do których była zobligowana przez przepisy. Wówczas Spółka odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który w przedmiocie kary pieniężnej uchylił zaskarżona decyzję i poprzedzająca decyzję Komisji Papierów Wartościowych i Giełd oraz stwierdził, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu. W opinii Naczelnego Sądu Administracyjnego zdarzenia faktyczne, które legły u podstaw wszczęcia postępowania administracyjnego, a następnie zaskarżonych decyzji miały miejsce przed wejściem w życie ustawy o ofercie publicznej. W następstwie tego nie można przyjąć, iż Spółka nie wykonując obowiązków administracyjnych naruszyła przepisy ustawy, która nie obowiązywała. Dodatkowo zakwestionowany przepis ma charakter normy procesowej, a nie normy prawa materialnego, nie mógł więc stanowić podstawy do oceny, które przepisy należy stosować do stanów faktycznych sprzed dnia jej wejścia w życie. Zdaniem pytającego sądu kwestionowana regulacja narusza konstytucyjne zasady: niedziałania prawa wstecz, a równego traktowania wobec prawa.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych w zakresie, w jakim stanowi podstawę do zastosowania art. 96 ust. 1 pkt 2 tej ustawy do stanów faktycznych zaszłych w czasie obowiązywania ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego w obiegu prawnym nie może funkcjonować przepis, który nakazuje – w wypadku, gdy odpowiednie normy naruszono w czasie obowiązywania sankcji mniej uciążliwej – stosowanie wprowadzonej później surowszej sankcji. Tak więc zakwestionowany przepis jest niezgodny z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego. Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę na to, iż postępowanie administracyjne o nałożenie kary pieniężnej jest wszczynane przez organ administracji publicznej z urzędu – w związku, z czym to on decyduje o tym, kiedy postępowanie zostanie wszczęte i zakończone decyzją administracyjną. Rozstrzyga tym samym, jakie przepisy – bardziej, czy mniej surowe – będą miały zastosowanie w konkretnej sprawie. W tej sytuacji zostaje naruszona ogólna reguła, że decyzja jakie prawo należy stosować do określonych w czasie stanów faktycznych należy do ustawodawcy nie zaś do organów stosujących prawo. Dodatkowo sprawy o wręcz identycznych stanach faktycznych mogą być rozstrzygane zupełnie różnie w zależności od tego, kiedy dany organ postanowi wydać decyzję administracyjną.. Tak więc istotne zróżnicowanie pozycji prawnej różnych podmiotów znajdujących się w takiej samej sytuacji faktycznej zależy nie od jasnych i uzasadnionych kryteriów ustawowych w tym zakresie, ale od tego kiedy zostanie wydana decyzja nakładająca karę pieniężną. Takie rozwiązanie, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, narusza także zasadę równości.
Internetowa Kancelaria Prawna
www.SerwisPrawa.pl
