Udzielenie pełnomocnictwa oznacza że:
-
przedstawiciel dokonując pewnych czynności nie podejmuje decyzji we własnym imieniu lecz w imieniu osoby z którą jest związany, umocowany.
-
skutki czynności prawnej zawartej z osobą trzecią nie przechodzą na niego, lecz bezpośrednio na osobę którą reprezentuje.
Udzielenie pełnomocnictwa nie wymaga szczególnej formy, jednak gdy do czynności prawnej, do której jest udzielone, wymagana jest forma szczególna (np. forma aktu notarialnego przy zbyciu lub nabyciu nieruchomości) to pełnomocnictwo musi zostać także udzielone w takiej formie. Kodeks cywilny wymaga jednak dla ważności udzielonego pełnomocnictwa ogólnego formy pisemnej, przy czym nie zachowanie tej formy powoduje nieważność udzielonego pełnomocnictwa. Zasadniczo najczęściej stosowane jest pełnomocnictwo udzielane w formie pisemnej.
Pełnomocnictwo może być:
-
ogólne (plenipotencja) – do wszystkich czynności w zakresie zwykłego zarządu;
-
rodzajowe -do wielokrotnego powtarzania pewnej określonej czynności
-
szczególne – do określonych czynności;
-
procesowe – upoważnienie do zastępowania w postępowaniu przed sądem.
Co do zasady pełnomocnik nie może ustanowić dalszych pełnomocników. Dalsi pełnomocnicy mogą zostać przez niego ustanowieni w przewidzianych przez prawo przypadkach, a także gdy wynika to z treści pełnomocnictwa lub z istoty stosunku prawnego (substytucja).
Mocodawca może ustanowić kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania. W takim przypadku, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa.
Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywa w imieniu mocodawcy, czyli zawrzeć umowy sam ze sobą, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony. Pełnomocnictwo może być w każdej chwili odwołane przez mocodawcę, chyba że zrzekł się on możliwości odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.. Pełnomocnictwo wygasa natomiast po terminie, na jaki było udzielone (o ile taki termin zawierało) oraz w razie śmierci pełnomocnika lub pracodawcy, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.
Aby pełnomocnictwo było skuteczne:
-
przedstawicielstwo musi mieć umocowanie i działać w jego granicach,
-
przedstawiciel musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych a pełnomocnik co najmniej ograniczoną,
-
musi działać w imieniu reprezentowanego,
-
czynność musi być tego rodzaju, by mogła być przez przedstawiciela dokonana.
W przypadku dokonania czynności prawnej przekraczającej zakres umocowania lub w przypadku jego braku, ważność tak zawartej umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta czyli mocodawcę.
Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy. Po tym terminie, w razie braku potwierdzenia, staje się ona wolna z zawartej umowy. W braku potwierdzenia umowy przez mocodawcę pełnomocnik, który zawarł umowę w imieniu mocodawcy bez umocowania, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.
Jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.
Porady prawne
