Wywiad ma na celu potwierdzenie informacji uzyskanych od cudzoziemca w toku prowadzonego na podstawie przepisów ustawy postępowania, a w szczególności informacji o danych osobowych cudzoziemca oraz miejscu jego zamieszkania, członkach rodziny cudzoziemca oraz o osobach, z którymi cudzoziemiec zamieszkuje we wspólnym gospodarstwie domowym, wykonywaniu pracy lub prowadzeniu działalności gospodarczej przez cudzoziemca oraz podjęciu lub kontynuacji przez niego nauki. Podczas wywiadu funkcjonariusz Straży Granicznej może żądać udzielenia niezbędnych wyjaśnień i informacji. Zgodnie z przepisami projektu wywiad ma obejmować informacje o danych osobowych cudzoziemca, którego dotyczy prowadzone postępowanie oraz miejscu jego pobyty; członkach rodziny cudzoziemca oraz osobach, z którymi zamieszkuje we wspólnym gospodarstwie domowym; wykonywaniu przez cudzoziemca pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto wywiad ma obejmować informacje o podjęciu lub kontynuacji przez cudzoziemca nauki oraz inne dane dotyczące cudzoziemca związane z prowadzeniem postępowaniem. Wywiad środowiskowy – zgodnie z projektowanym rozporządzeniem przeprowadza funkcjonariusz Straży Granicznej we wskazanym miejscu zamieszkania lub pobytu cudzoziemca, w miejscu jego pracy, nauki lub prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Ponadto wywiad może być przeprowadzany we wskazanym miejscu zamieszkania lub pobytu małżonka lub innego członka rodziny cudzoziemca, a także osoby z którą cudzoziemca łączą więzi o charakterze rodzinnym.
Wywiad powinien być przeprowadzony w terminie umożliwiającym przeprowadzenie wobec cudzoziemca postępowania na zasadach określonych w ustawie o cudzoziemcach. W przypadku wystąpienia z pisemną prośbą o przeprowadzenie wywiadu przez organ, prowadzący postępowanie, inny niż organ Straży Granicznej, wywiad przeprowadzany jest w terminie 30 dni. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin może być przedłużony o 15 dni.
Projekt rozporządzenia określa także czynności, jakie jest zobowiązany wykonać funkcjonariusz Straży Granicznej przed przestąpieniem do wywiadu środowiskowego, m.in.: podać swój stopień, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych, a także podstawę prawną i cel przeprowadzenia wywiadu. W przypadku, gdy wywiad przeprowadza nieumundurowany funkcjonariusz Straży Granicznej jest on zobowiązany, przed przystąpieniem do przeprowadzenia wywiadu, okazać ponadto legitymację służbową, Funkcjonariusz Straży Granicznej przed przeprowadzeniem wywiadu powinien zapoznać się z posiadanymi przez Straż Graniczną informacjami dotyczącymi cudzoziemca. Przepisy projektu określają także katalog osób, z którymi funkcjonariusz Straży Granicznej przeprowadza wywiad. W celu zebrania niezbędnych informacji funkcjonariusz jest uprawniony do przeprowadzenia wywiadu z rodziną cudzoziemca, osobami z nim zamieszkującymi i sąsiadami, przełożonymi cudzoziemca w miejscu jego pracy, nauczycielami lub wychowawcami w szkole. Należy podkreślić, iż wskazany katalog podmiotów nie jest zamknięty. Funkcjonariusz Straży Granicznej może zbierać niezbędne informacje również od innych osób i instytucji, które mogą posiadać niezbędną wiedzę o cudzoziemcu. Ponadto określone zostały ramy czasowe, w których funkcjonariusze Straży Granicznej mogą przeprowadzać wywiady środowiskowe. Wywiad może być przeprowadzony wyłącznie w godzinach między 6.00 a 22.00. Zgodnie z projektowanym rozporządzeniem w tej samej sprawie można przeprowadzać, w zależności od liczby osób udzielających informacji, kilka wywiadów, z zastrzeżeniem, że z każdego z tych wywiadów należy sporządzać odrębne sprawozdanie, które następnie dołącza się do akt postępowania prowadzonego w sprawie cudzoziemca.
Termin wejścia w życie projektowanego rozporządzenia został określony na 1 stycznia 2009 r. co wynika z terminu wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw.
