Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Postępowanie upadłościowe jest zawsze wszczynane na wniosek składany w ciągu 2 tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości albo trwałego zaprzestania płacenia długów wymagalnych lub też ujawnienia, iż majątek firmy nie jest wystarczający do zaspokojenia wszystkich długów.
Wniosek podlega stałej opłacie w wysokości 1 000 zł. Jeżeli nie złożymy wniosku w terminie może to skutkować ponoszeniem odpowiedzialności za szkodę powstałą na skutek niewywiązania się z takiego obowiązku.
Wniosek, składany do sądu rejonowego – sądu gospodarczego właściwego ze względu na siedzibę głównego zakładu przedsiębiorstwa dłużnika, powinien zawierać w swej treści następujące elementy:
- imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa lub osoba prawna – reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki – imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia;
- oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;
- wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie; informację, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami;
- informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych;
- jeżeli dłużnikiem jest przedsiębiorca wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego lub innego właściwego rejestru, do wniosku należy dołączyć odpis z rejestru;
- nadto należy określić, czy wnosi się o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, czy też o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację jego majątku;
- propozycje układowe wraz z propozycjami finansowania wykonania układu;
- rachunek przepływów pieniężnych za ostatnie 12 miesięcy, jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku.
Sąd może jednak oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10 % wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika. Jeżeli jednak niewykonanie zobowiązań ma charakter trwały albo gdy oddalenie wniosku może spowodować pokrzywdzenie wierzycieli, powyższej zasady nie można stosować.
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 kwietnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Łd 161/11), nawet niewykonywanie zobowiązań o niewielkiej wartości oznacza jego niewypłacalność w rozumieniu w/w zasad prawnych. Co najwyżej można w takim przypadkach oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości. Dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia jest przyczyna niewykonywania zobowiązań. Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Niewypłacalność dłużnika istnieje zawsze, gdy nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań. Widać zatem, że rozmiar niewykonywanych zobowiązań nie ma w ogóle znaczenia, bowiem istotny jest jedynie fakt ich nierealizowania. Pamiętajmy, że chodzi zawsze o brak realizacji wyłącznie wymagalnych, a nie jakichkolwiek zobowiązań.
