Wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczy decyzji Prezes Urzędu z czerwca 2009 roku. Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze oraz Samorząd Województwa Podkarpackiego utworzyły spółkę Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka, bez zgody Prezes UOKiK. Co prawda, przedsiębiorcy zgłosili się do Urzędu, jednak już po dokonaniu transakcji. Za przeprowadzenie koncentracji bez zgody UOKiK grozi sankcja finansowa w wysokości do 10% ubiegłorocznego przychodu. Na obu uczestników koncentracji została nałożona kara w wysokości znacznie niższej niż maksymalna – po 70 tys. złotych. Porty Lotnicze wpłaciły już pieniądze do budżetu państwa, natomiast Województwo Podkarpackie odwołało się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Po rozpatrzeniu sprawy SOKiK przyznał rację Prezes Urzędu i utrzymał nałożoną sankcję finansową. Przedsiębiorcy przysługuje prawo złożenia apelacji.
Opisana powyżej sprawa to jeden z przykładów niedostatecznej wiedzy przedsiębiorców na temat regulacji dotyczących kontroli koncentracji. Niestety, potwierdzają to również liczne prośby o wyjaśnienie przepisów. Dlatego też w Urzędzie opracowano Wyjaśnienia w sprawie kryteriów i procedury zgłaszania zamiaru koncentracji Prezesowi UOKiK. Dokument ten przedstawia interpretację przepisów stosowanych przez Urząd oraz sposób prowadzenia postępowań w sprawie kontroli koncentracji. Jego publikacja ma za zadanie zwiększyć świadomość prawną przedsiębiorców i tym samym zapobiec sytuacjom, w których niewiedza skutkuje naruszeniem przepisów.
W jednym z podrozdziałów opisano, w którym momencie należy zgłosić zamiar koncentracji do UOKiK. W przypadku wspólnego utworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bądź akcyjnej należy to zrobić najpóźniej przed dokonaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Przed uzyskaniem zgody należy powstrzymać się od dokonania koncentracji. Wyjątkiem od tej zasady jest np. realizacja publicznej oferty kupna lub zamiany akcji, jeżeli nabywca nie korzysta z prawa głosu wynikającego z nabytych akcji. Jak pokazuje przykład utworzenia rzeszowskiego portu lotniczego, za przeprowadzenie koncentracji bez uprzedniej zgody grozi kara finansowa. Ponadto, Prezes Urzędu może także podjąć działania zmierzające do przywrócenia stanu efektywnej konkurencji – na przykład przez nakazanie podziału przedsiębiorcy bądź odsprzedaży części udziałów.
Należy pamiętać o tym, że zamiar koncentracji powinien być realny. Oznacza to, że nie może on być oparty jedynie o subiektywne przekonanie przedsiębiorcy lub niezobowiązujące negocjacje – w takich przypadkach wniosek nie jest rozpatrywany. O zamiarze koncentracji świadczą m.in. podpisane umowy przedwstępne, listy intencyjne czy wezwanie do sprzedaży akcji spółek publicznych. Z kolei w przypadku projektów umów, ogłoszeń lub informacji prasowych – UOKiK nie zajmuje się sprawą.
Obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji j spoczywa na jej uczestnikach, jeśli ich łączny obrót w roku poprzedzającym przekroczył 1 mld euro na świecie lub 50 mln euro w Polsce. Zgodnie z obowiązującymi przepisami postępowanie w sprawie kontroli koncentracji powinno zakończyć się w ciągu dwóch miesięcy od dnia jego wszczęcia. Jeżeli w wyniku danej transakcji nie dojdzie do istotnego ograniczenia konkurencji, w szczególności poprzez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku, Prezes UOKiK wydaje zgodę. W przeciwnym razie zakazuje koncentracji. Możliwe jest również wydanie zgody warunkowej – jest to zobowiązanie przedsiębiorcy do sprzedaży części majątku lub określonego zachowania przez pewien czas.
