Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli mając na uwadze jego sytuacje ekonomiczna jest oczywiste, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny, pomimo, że wykonuje swoje zobowiązania.
Wobec części przedsiębiorców nie stosuje się przepisów dotyczących postępowania naprawczego. Chodzi tu np. o przedsiębiorcę, który już prowadził postępowanie naprawcze, jeżeli od jego umorzenia nie upłynęły 2 lata albo też takiego, który był objęty układem zawartym w postępowaniu naprawczym albo upadłościowym, jeżeli od wykonania układu nie upłynęło 5 lat.
Jeżeli przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością może złożyć do sądu wniosek o wszczęcie postępowania naprawczego. Do wniosku musi być dołączony m.in. plan naprawczy oraz oświadczenie, że nie zachodzi przesłanka wyłączająca możliwość prowadzenia wobec niego postępowania naprawczego, jak np. wspomniana wcześniej sytuacja, gdy od umorzenia wobec przedsiębiorcy postępowania naprawczego nie minęły dwa lata.
Sąd może zakazać wszczęcia postępowania naprawczego, gdy m.in. dane podane przez przedsiębiorcę w dokumentach są nieprawdziwe.
Przedsiębiorca ogłasza w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w jednym z ogólnopolskim i jednym lokalnym złożenie oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego.
Jeżeli postępowanie naprawcze zostanie wszczęte, sąd ustanawia na czas tego postępowania nadzorcę sądowego, z którym przedsiębiorca zawiera umowę zlecenia o wykonywanie i wypłaca mu wynagrodzenie. Wynagrodzenie to wypłaca się nadzorcy sądowemu w wysokości podwójnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez GUS.
Wszczęcie postępowania naprawczego oznacza dla przedsiębiorcy m.in. zawieszenie wykonywania jego zobowiązań, niemożność wszczęcia wobec niego postępowania egzekucyjnego, a jeżeli były one wszczęte ulegają one zawieszeniu. Od dnia wszczęcia postępowania naprawczego przedsiębiorca nie może sprzedawać swojego majątku, ani go obciążać np. kredytami. Plan naprawczy, który przedsiębiorca składa wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania naprawczego ma na celu przywrócenie przedsiębiorcy zdolności do konkurowania na rynku. Plan ten powinien zawierać uzasadnienie. Sposób naprawy przedsiębiorstwa powinien określać restrukturyzację zobowiązań, które mogą być objęte układami w postępowaniu upadłościowym, majątku oraz zatrudnienia w przedsiębiorstwie.
Propozycje restrukturyzacji majątku przedsiębiorcy powinny wskazywać, jaka część majątku zostanie zbyta, wydzierżawiona lub wynajęta, określać sposoby zbycia oraz na co zostaną przeznaczone uzyskane środki. Restrukturyzacja zobowiązań następuje w drodze układu zawartego na zgromadzeniu wierzycieli. Zgromadzenie wierzycieli prowadzi nadzorca sądowy.
Układ jest przyjęty, jeżeli wypowie się za nim większość wierzycieli uprawnionych do uczestniczenia w zgromadzeniu wierzycieli mających łącznie dwie trzecie ogólnej sumy wierzytelności uprawniających do głosowania. Jeżeli układ nie został przyjęty możliwe jest ponowne zwołanie zgromadzenia wierzycieli, na którym można zgłaszać nowe propozycje restrukturyzacji zobowiązań oraz innych zmian w planie naprawczym.
Każdy z wierzycieli, który ma prawo uczestniczyć w zgromadzeniu może zgłosić zarzuty przeciwko układowi. Wierzyciel, który nie jest uprawniony do udziału w zgromadzeniu wierzycieli może zagłosić zarzuty, jeżeli wykaże, że układ spowoduje utrudnienia w dochodzeniu przez niego należności. Układ zostaje zatwierdzony przez sąd po przeprowadzeniu rozprawy.
Sąd może odmówić w niektórych przypadkach zatwierdzenia układu, np. gdy przedsiębiorca nie zawiadomił wszystkich znanych mu wierzycieli o terminie zgromadzenia wierzycieli, gdy przedsiębiorca sprzedał swój majątek lub też gdy układ jest krzywdzący dla wierzycieli, którzy wnieśli zarzuty.
Zawarty układ jest wiążący wobec wierzycieli, którzy zostali zawiadomieni o zgromadzeniu wierzycieli, na którym doszło do zawarcia układu, oraz tych, którzy zgłosili nadzorcy sądowemu swoje uczestnictwo na zgromadzeniu wierzycieli, a przedsiębiorca nie zaprzeczył istnieniu ich wierzytelności. Układ obejmuje wierzytelności umieszczone na liście wierzytelności, jeżeli zostały potwierdzone przez wierzycieli. Sąd może uchylić układ, jeżeli przedsiębiorca go nie wykonuje. Jeżeli zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, który zawarł układ sąd uchyla układ. Uchylenie układu kończy postępowanie naprawcze.
Podstawa prawna:
• art. 492 – art. 521 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r., nr 175, poz. 1361, z późn. zm.).
