W dniu 18 listopada 2011 roku weszły w życie przepisy Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 listopada 2011 roku, w sprawie trybu wypłaty i szczegółowego trybu zwrotu zasiłku powodziowego oraz wzoru formularza wniosku o zasiłek powodziowy. Rozporządzenie zatem określa:
1) tryb wypłaty zasiłku powodziowego;
2) szczegółowy tryb zwrotu zasiłku powodziowego udzielanego poszkodowanym w wyniku wystąpienia powodzi;
3) nowy wzór formularza wniosku o zasiłek.
Jeżeli chodzi o wypłatę zasiłku, to na mocy nowych przepisów z wnioskiem o wypłatę zasiłku poszkodowany winien zwrócić się do wójta (burmistrza, prezydent miasta) gminy, na której terenie wnioskodawca poniósł szkodę w wyniku powodzi, albo gminy sąsiadującej, na której terenie wnioskodawca przebywa w wyniku przeprowadzenia ewakuacji lub konieczności opuszczenia zagrożonego miejsca zamieszkania. Organy te dokonują także wypłaty zasiłków. Wniosek o zasiłek składa się wraz z odpowiednim oświadczeniem, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Oświadczenie poszkodowanego zawiera informację, że w wyniku powodzi doznał on określonej szkody majątkowej wraz z określeniem jej wartości, oraz nie ubiegał się o zasiłek na terenie innej gminy a także, że wyraża zgodę na weryfikację danych zawartych we wniosku. Oświadczenie to jest składane pod rygorem poniesienia odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Sam wniosek składa się na odpowiednim wzorze określonym przez rozporządzenie.
Wniosek o zasiłek wraz z oświadczeniem złożyć może sam poszkodowany lub w imieniu rodziny jej pełnoletni członek. Wniosek może zostać złożony przez przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. W razie złożenia wniosku o zasiłek przez więcej niż jednego członka rodziny wszczyna się i prowadzi jedno postępowanie.
Zasiłek wypłaca się gotówką do rąk własnych osobie, która złożyła wniosek o zasiłek, jej przedstawicielowi ustawowemu albo na rachunek bankowy wskazany we wniosku. Wypłata zasiłku do rąk własnych wymaga potwierdzenia jego odbioru na piśmie.
Organ wypłacający zasiłek po jego wypłacie dokonuje weryfikacji prawdziwości danych zawartych we wniosku, w tym także w złożonym oświadczeniu. Jeżeli w wyniku weryfikacji ustalono, że rodzina lub osoba samotnie gospodarująca, która otrzymała zasiłek, nie poniosła szkody w wyniku wystąpienia powodzi, organ wypłacający zasiłek wydaje decyzję o jego zwrocie, określając termin jego zwrotu nie krótszy niż 7 dni. Do zwrotu zasiłku stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym. W decyzji określa się w szczególności kwotę przypadającą do zwrotu wraz z odsetkami określonymi jak dla zaległości podatkowych oraz termin zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia. W szczególnie uzasadnionych przypadkach kwota przypadająca do zwrotu może zostać rozłożona na raty na wniosek członka rodziny będącego stroną w postępowaniu o przyznanie zasiłku powodziowego albo osoby samotnie gospodarującej, która otrzymała taki zasiłek. W przypadku ustalenia, że oświadczenie nie było sporządzone rzetelnie lub zawierało nieprawdziwe informację, to niezależnie od ewentualnego zwrotu kwoty wypłaconego zasiłku osoba, która go sporządziła może ponosić odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań.
Jarosław Olejarz
