Skład masy upadłości
W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez niego w toku postępowania upadłościowego, poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie. Istnieje domniemanie, że rzeczy, które znajdują się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia jego upadłości, należą do jego majątku. Skład masy upadłości ustala syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca na podstawie wpisów w księgach upadłego oraz dokumentów bezspornych np. ksiąg wieczystych. W przypadku, gdy zostanie ogłoszona upadłość z możliwością zawarcia układu sędzia-komisarz może postanowić, aby ustalenia składu masy dokonał upadły pod nadzorem nadzorcy sądowego. Masę upadłościową ustala się, sporządzając spis inwentarza i dokonując oszacowania majątku, który do niej wchodzi.
Co nie jest masą upadłości?
W skład masy upadłości nie wchodzi:
- mienie, które zostało wyłączone od egzekucji na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, czyli m.in. przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu, zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca, przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty niezbędne do wykonywania praktyk religijnych, przedmioty codziennego użytku, które mogą zostać sprzedane znacznie poniżej ich wartości a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową, sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych, świadczenia z ubezpieczeń osobowych i majątkowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych oraz świadczenia z pomocy społecznej itd.,
- wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu,
- kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom,
- mienie wyłączone uchwałą zgromadzenia wierzycieli,
- mienie przeznaczone na pomoc dla pracowników upadłego i ich rodzin, stanowiące zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym środki pieniężne zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, wraz z przypadającymi po ogłoszeniu upadłości kwotami pochodzącymi ze zwrotu udzielonych pożyczek na cele mieszkaniowe, wpłatami odsetek bankowych od środków tego funduszu oraz
opłatami pobieranymi od korzystających z usług i świadczeń socjalnych finansowanych z tego funduszu organizowanych przez upadłego, - mienie objęte postępowaniem sądowym lub administracyjnym, do którego syndyk masy upadłości zarządca lub nadzorca sądowy odmówił wstąpienia lub z niego wystąpił,
- wierzytelności będące przedmiotem umowy o subpartycypację, o której mowa w art. 183 ust. 4 Ustawy z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych,
- środki pieniężne i instrumenty finansowe zgromadzone i zapisane na rachunku rozliczeniowym uczestnika systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych oraz inne aktywa niezbędne do wykonania obowiązków wynikających z uczestnictwa w systemie, które powstały przed ogłoszeniem upadłości,
- zabezpieczenia ustanowione w związku z systemem w razie ogłoszenia upadłości uczestnika systemu (w tym interoperacyjnego), operatora systemu interoperacyjnego niebędącego jednocześnie uczestnikiem prowadzonego przez siebie systemu, a także jakiejkolwiek osoby trzeciej, która takie zabezpieczenie ustanowiła,
- zabezpieczenia ustanowione przez upadłego będącego uczestnikiem systemu na rzecz innego uczestnika systemu w związku z jego uczestniczeniem w systemie lub na rzecz Narodowego Banku Polskiego, banku centralnego innego państwa lub Europejskiego Banku Centralnego, z którymi ten upadły dokonywał operacji.
Wyłączenia
Z tej masy wyłącza się te składniki mienia, które nie należą do majątku upadłego. Samo ogłoszenie upadłości nie zmienia prawa własności upadłego. Nastąpi to dopiero wówczas, gdy mienie zostanie zbyte. Osoba, do której należy mienie podlegające wyłączeniu, ma prawo domagać się wydania go lub świadczenia wzajemnego. Powinna jednak zwrócić wydatki na jego utrzymanie lub na uzyskanie świadczenia wzajemnego, które ponosi upadły lub zostały poniesione z masy upadłości. Przepisów dotyczących wyłączenia z masy upadłości nie stosuje się do rzeczy, wierzytelności i innych praw majątkowych przeniesionych przez upadłego na wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności.
Zakaz obciążeń
Po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności powstałej przed ogłoszeniem upadłości. W przypadku hipoteki, wniosek o wpis zabezpieczenia jest dopuszczalny i nie podlega wykreśleniu, jeżeli został złożony na ponad 6 miesięcy przed ogłoszeniem upadłości.