Opublikowany 30 marca br. „Antitrust Manual of Procedures” jest, jak pisze sama Komisja, „wewnętrznym narzędziem roboczym, które ma stanowić praktyczne wytyczne dla pracowników co do prowadzenia postępowań w sprawach antymonopolowych”. Celem jego publikacji jest zwiększenie przejrzystości procedur stosowanych przez Komisję w sprawach, w których zastosowanie mają artykuły 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu UE.Zgodnie z zastrzeżeniem umieszczonym na wstępnie podręcznika nie stanowi on wiążących instrukcji, a wskazane w nim procedury mogą podlegać zmianom mającym na celu dostosowanie do okoliczności konkretnej sprawy. Co więcej jest to dokument żywy, podlegający regularnym aktualizacjom. Komisja zastrzegła, że w przypadku rozbieżności między podręcznikiem a przepisami Traktatu o funkcjonowaniu UE, rozporządzeniami, czy obwieszczeniami Komisji stosuje się przepisy wymienionych aktów prawnych. Wytyczne zawarte w podręczniku „nie stanowią, ani nie zmieniają praw lub obowiązków wynikających z przepisów antymonopolowych Traktatu”.
W kontekście przytoczonych zastrzeżeń ciekawy będzie rozwój praktyki stosowania art. 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu UE, a nawet krajowych przepisów antymonopolowych (np. polskiej Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Zarówno pełnomocnicy stron w postępowaniach antymonopolowych, jak i przedstawiciele nauki prawa, dokonując jego wykładni posługują się niewiążącymi dokumentami Komisji, np. wytycznymi. Powszechna jest również praktyka powoływania wytycznych Komisji w odwołaniach od decyzji samej Komisji, a nawet w odwołaniach od decyzji krajowych organów ochrony konkurencji, np. Prezesa UOKiK. Należy się zatem spodziewać, że teraz do arsenału niewiążących dokumentów wspierających wykładnię i stosowanie prawa antymonopolowego dołączy omawiany podręcznik. Kluczowe z tego punktu widzenia będą pierwsze wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE zapadające w sprawach z odwołań, których autorzy będą powoływać omawiany podręcznik w swojej argumentacji (choć wyroki takie pojawią się dopiero za kilka lat).
Niezależnie od przypisywanej podręcznikowi wagi prawnej publikacja wewnętrznych procedur przez Komisję jest krokiem wyjątkowym w skali europejskiej (Departament Sprawiedliwości USA publikuje „Antitrust Division Manual” od wielu lat). Można mieć nadzieję, że inne organy antymonopolowe, w tym Prezes UOKiK, podążą jej śladem.
Podręcznik dostępny jest na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej pod adresem: http://ec.europa.eu/competition/antitrust/antitrust_manproc_3_2012_en.pdf.
Marcin Kulesza, Zespół Prawa Konkurencji kancelarii Wardyński i Wspólnicy
www.portalprocesowy.pl
