Projekt nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych – niezależnie od zapowiadanego podwyższenia wynagrodzeń od 1 stycznia 2009 r., wprowadza postulowaną przez środowisko sędziowskie zasadę odejścia od kształtowania wysokości wynagrodzeń w oparciu o dotychczasową kwotę bazową określaną corocznie w ustawie budżetowej. Kwota bazowa zostaje zastąpiona, ogłaszanym w Monitorze Polskim przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, przeciętnym wynagrodzeniem w drugim kwartale roku poprzedniego. W sytuacji, gdy przeciętne wynagrodzenie w danym roku będzie niższe od wskaźnika za rok poprzedzający – to przyjęty zostanie za podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego wskaźnik z roku poprzedniego.
W związku z tą zmianą konieczne było określenie na nowo mnożników podstawy wynagrodzenia w taki sposób, aby wynagrodzenia sędziów i prokuratorów wzrosły o zapowiadaną przez Ministra Sprawiedliwości kwotę, co najmniej 1000 zł na każdym stanowisku. Mnożniki wynagrodzenia zostały ukształtowane w rozpiętości od 2,05 – dla sędziego sądu rejonowego otrzymującego wynagrodzenie zasadnicze w stawce podstawowej do 3,23 – dla sędziego sądu apelacyjnego otrzymującego wynagrodzenie zasadnicze w trzeciej stawce awansowej. Mnożniki, służące do określania wysokości poszczególnych stawek, w których ustala się wynagrodzenia, zostały unormowane w ustawie, a nie jak dotychczas w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Na 2009 r. wskaźnik przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego wynosi 2951,36 zł. W projekcie autopoprawki zaproponowano objęcie sędziów Trybunału Konstytucyjnego mnożnikowym systemem wynagrodzeń. Dzięki temu zniwelowane zostaną niekorzystne różnice w wielkości wynagrodzeń sędziów TK w stosunku do uposażeń sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. W praktyce oznacza wzrost płac sędziów TK. Założono, że wynagrodzenia asesorów sądowych i prokuratorskich będą powiązane z wynagrodzeniami sędziowskimi i prokuratorskimi.
Jednocześnie, w związku z likwidacją systemu tzw. awansu poziomego, przewidzianą w uchwalonej przez Sejm RP ustawie z dnia 7 listopada 2008r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, niezbędnym było wprowadzenie w 2009 r. regulacji dotyczącej trzeciej stawki awansowej, możliwej do uzyskania po upływie 15 lat pracy na danym stanowisku sędziowskim. Regulacja ta jest niezbędna dla zachowania spójności projektowanych rozwiązań. Wprowadzenie do sytemu wynagrodzeń sędziów elementu podwyżki wynagrodzenia każdego sędziego o kwotę 1000 zł brutto niezależnie od zajmowanego stanowiska sędziowskiego wymagało likwidacji dotychczasowej zasady, że wynagrodzenie zasadnicze w stawce podstawowej wynosi, co najmniej 120% wynagrodzenia zasadniczego w stawce podstawowej dla bezpośrednio niższego stanowiska sędziowskiego. Pożądanym skutkiem takiej regulacji jest relatywne zmniejszenie zróżnicowania wynagrodzeń sędziów w zależności od zajmowanego stanowiska sędziowskiego i preferuje osoby wykonujące pracę na poziomie rejonu.
Powyższa regulacja najkorzystniejsze skutki wywoła w odniesieniu do poziomu wynagrodzeń sędziów i prokuratorów rejonowych, otrzymujących wynagrodzenie w stawce podstawowej, gdyż tu przyrost wynagrodzenia z uśrednionym 7% dodatkiem stażowym będzie wynosić około 23% w stosunku do 2008 r., w sądzie apelacyjnym przy 20% dodatku stażowym będzie to wzrost od 11 do 13%. Jednocześnie pozostałe składniki wynagrodzenia, w tym dodatek za wieloletnią pracę, będą naliczane na dotychczasowych zasadach.
