(Wyrok TSUE z 16 lutego 2012 r., sygn. akt C-488/10)
W październiku 2005 roku hiszpańska spółka Celaya Emparanza y Galdos Internacional SA („CEGASA”) zarejestrowała w OHIM wzór wspólnotowy składający się ze znaku drogowego – słupka sygnalizacji drogowej. Dwa lata później inna hiszpańska spółka, Proyectos Integrales de Balizamientos SL („Proyectos”), wprowadziła do obrotu produkt, który zdaniem CEGASA naruszał jej zarejestrowany wzór. Po bezskutecznej próbie polubownego zakończenia sporu CEGASA wniosła do sądu krajowego powództwo o naruszenie wzoru wspólnotowego. Podnosiła, że dokonywanie obrotu słupkami sygnalizacji świetlnej przez spółkę Proyectos stanowi naruszenie praw wyłącznych przysługujących jej na mocy rozporządzenia Rady Unii Europejskiej nr 6/2002 w sprawie wzorów przemysłowych. Proyectos tymczasem zarejestrowała swój wzór.
Proyectos wniosła o oddalenie powództwa, wskazując na brak czynnej legitymacji CEGASA do wniesienia powództwa, ponieważ znak drogowy – słupek wprowadzony do obrotu przez Proyectos został zarejestrowany jako wzór wspólnotowy. Twierdziła, że dopóki rejestracja nie zostanie unieważniona, podmiot uprawniony z tej rejestracji korzysta z prawa jej używania na podstawie rozporządzenia, a zatem wykonywanie tego prawa nie może być uważane za naruszenie cudzego wzoru.
Sąd krajowy rozpoznający sprawę zwrócił się do Trybunału o wyjaśnienie, czy właściciel zarejestrowanego wzoru może wytoczyć powództwo przeciwko właścicielowi wzoru zarejestrowanego później, czy też może to zrobić dopiero po uzyskaniu unieważnienia tego późniejszego wzoru. Następnie sąd zmierzał do ustalenia, czy w przypadku kolizji zarejestrowanych wzorów w postępowaniu o naruszenie prawa ze wzoru przed sądem krajowym znaczenie ma okoliczność, że osoba trzecia zgłosiła i zarejestrowała późniejszy wzór po otrzymaniu od właściciela wcześniejszego wzoru wezwania do zaprzestania wprowadzania do obrotu produktu naruszającego prawa wynikające z wcześniejszego wzoru.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że wspomniane rozporządzenie nie zawiera żadnego przepisu jednoznacznie odnoszącego się do przedmiotowych kwestii. W swej argumentacji TSUE podkreślił, że art. 19 ust. 1 rozporządzenia przyznaje właścicielowi zarejestrowanego wzoru wspólnotowego wyłączne prawo do zakazywania jego używania każdej osobie trzeciej, czyli również właścicielowi później zarejestrowanego wzoru wspólnotowego. Zdaniem Trybunału tylko szeroka interpretacja pojęcia „osoba trzecia” zapewnia właściwą ochronę zarejestrowanych wzorów wspólnotowych.
W dalszej kolejności Trybunał zwrócił uwagę, że analizowane przepisy należy interpretować w świetle zasady pierwszeństwa, zgodnie z którą wcześniej zarejestrowany wzór wspólnotowy ma pierwszeństwo przed wzorami zarejestrowanymi później. Podkreślił jednak, że wzór jest chroniony jako wzór wspólnotowy w zakresie posiadanej nowości oraz indywidualnego charakteru. Podążając za tymi wytycznymi TSUE stwierdził, że przypadku kolizji dwóch zarejestrowanych wzorów wspólnotowych domniemywa się spełnienia przesłanek ochrony (nowość, indywidualny charakter) w przypadku wzoru zarejestrowanego wcześniej.
Odnosząc się do kwestii przedstawionej w drugim pytaniu, Trybunał uznał, że zakres praw przyznanych rozporządzeniem powinien być określany w sposób obiektywny i nie może ulegać zmianie w zależności od okoliczności związanych z zamiarem lub zachowaniem osoby dokonującej zgłoszenia wzoru wspólnotowego.
Omawiana sprawa jest jedną z pierwszych, w których zwrócono się do Trybunału o wykładnię przepisów dotyczących wzorów wspólnotowych. TSUE szeroko zdefiniował krąg osób trzecich, wobec których można wnieść powództwo o naruszenie. Aby więc zakwestionować używanie wzoru w postępowaniu cywilnym, nie trzeba wcześniej doprowadzić do unieważnienia tego wzoru.
Powyższe rozstrzygnięcie zasługuje na aprobatę. Przypomnieć w tym kontekście należy, że Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 r. (sygn. akt V CSK 109/08) w sprawie Velux przeciwko Okpol analogicznie rozstrzygnął kolizję między dwoma zarejestrowanymi znakami towarowymi. Uznał, że właściciel znaku zarejestrowanego wcześniej może wnieść powództwo o naruszenie przeciwko właścicielowi znaku zarejestrowanego w późniejszym terminie bez konieczności unieważnienia tego znaku przez Urzędem Patentowym RP.
Iwo Małobęcki, Zespół Własności Intelektualnej kancelarii Wardyński i Wspólnicy
www.portaprocesowy.pl
