Spis treści
Elementy remanentu
Podstawową zasadą sporządzania remanentu jest rzetelność, zgodność ze stanem rzeczywistym oraz należyta staranność. W związku z tym powinien on posiadać odpowiedni arkusz. W spisie z natury powinny znaleźć się przede wszystkim takie pozycje jak:
- imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
- datę sporządzenia spisu,
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
- szczegółowe określenie towaru i innych składników podlegających inwentaryzacji,
- jednostkę miary,
- ilość stwierdzoną w czasie spisu,
- cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- łączną wartość spisu z natury,
- w przypadku wyksięgowania kosztu z KPiR w związku z jego nieopłaceniem w ustawowo przewidzianym terminie – wartość pomniejszenia, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie,
- klauzulę "Spis zakończono na pozycji…",
- podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu lub wspólników.
Zakres remanentu
Zakres, w jakim powinien być przeprowadzany spis z natury, jest precyzyjnie wskazany w § 27 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR.
W remanencie należy ująć takie składniki jak:
- towary handlowe,
- materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
- półwyroby,
- produkcję w toku,
- wyroby gotowe,
- braki i odpady.
Oprócz nich w spisie z natury powinny znaleźć się także te składniki majątku, które stanowią własność podatnika, ale fizycznie znajdują się poza przedsiębiorstwem. Przy dokonywaniu remanentu powinno się także ująć towary obce znajdujące się w tym dniu w przedsiębiorstwie, podając jedynie ich ilość i określając właściciela, jednak bez dokonywania wyceny.
Remanent a wycena
Wycenę remanentu sporządza się w celu wykazania go w księdze przychodów i rozchodów według stałych zasad:
- materiały i towary handlowe wyceniane są według cen zakupu lub nabycia, zaś w wyjątkowych przypadkach (na przykład jeśli uległy uszkodzeniu) – według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe niż ceny zakupu lub nabycia,
- półwyroby, wyroby gotowe i braki własnej produkcji wyceniane są według kosztów ich wytworzenia,
- odpady użytkowe, jeżeli utraciły swoją pierwotną wartość w toku produkcji, wyceniane są według wartości oszacowanej; bierze się także pod uwagę ich przydatność do dalszego użytkowania.
W kontekście wyceny remanentu niezwykle istotne jest pojęcie ceny zakupu. To suma, którą nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, pomniejszona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika. Równie ważna jest definicja kosztu wytworzenia – to wszystkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług.
Po dokonaniu wyceny i obliczeniu wartości końcowego spisu z natury należy ująć go w księdze przychodów i rozchodów pod datą 31 grudnia. Mimo to stanowi on także remanent początkowy i jest pierwszym wpisem do KPiR w nowym roku, pod datą 1 stycznia.
Remanent zerowy
Jak wskazują przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych, inwentaryzacja jest niezbędna do prawidłowego obliczenia wartości dochodu. Nawet jeśli w posiadaniu podatnika nie znajdują się żadne towary handlowe, materiały lub inne przedmioty, które powinny znaleźć się w spisie, ma on obowiązek sporządzić remanent zerowy. Jest on swoistym oświadczeniem przedsiębiorcy, bowiem przez sporządzenie remanentu zerowego podatnik wskazuje, że 31 grudnia firma nie posiada żadnych artykułów, które są objęte obowiązkiem inwentaryzacji, a co za tym idzie, wpis do KPiR będzie miał wartość zerową.
