Sąd odwoławczy, który rozpatrywał tą sprawę na skutek apelacji, powziął jednak wątpliwości: Czy odpłatne zbycie przez osobę trzecią w toku procesu ze skargi pauliańskiej przedmiotów majątkowych, których dotyczyła czynność prawna objęta skargą, uzasadnia roszczenie wierzyciela wobec tej osoby o zwrot korzyści uzyskanych ze zbycia w oparciu o art. 405 i nast. k.c., w razie uznania wyżej wymienionej czynności za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela? Pytanie prawne trafiło do Sądu Najwyższego, który w odpowiedzi podjął uchwałę:
Odpłatne zbycie przez osobę trzecią w toku procesu wytoczonego na podstawie art. 527 § 1 k.c. przedmiotów majątkowych, objętych zaskarżoną czynnością prawną dłużnika, może uzasadniać roszczenie wierzyciela na podstawie art. 405 i nast. k.c. o zwrot korzyści uzyskanych przez osobę trzecią w wyniku zbycia.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2008 roku, sygn. akt III CZP 55/08
Jednakże problem polegał na tym, iż w sprawie nie zostały spełnione przesłanki z art. 531 § 1 Kodeksu Cywilnego, który pozwala na wystąpienie przeciwko tzw. osobie czwartej, gdyż owa osoba czwarta była w dobrej wierze. Sąd Najwyższy przypomniał, o tym, że przepisy o skardze pauliańskiej nie tworzą zamkniętego i wyczerpującego systemu ochrony wierzyciela, zatem nie jest wykluczone poszukiwanie tej ochrony na innej drodze. W orzecznictwie i w nauce prawa można wyróżnić przy tym dwie tendencje – zgodnie z pierwszą stosowanie art. 405 i n. k.c. jest możliwe w takiej sytuacji, zgodnie z drugą zaś brak jest ku temu przesłanek. W orzeczeniach Sądu Najwyższego przeważa pierwszy z wymienionych poglądów, choć nie był on szerzej uzasadniany. Tym razem Sąd Najwyższy to uczynił. Sąd Najwyższy uznał, że gdy sąd stwierdził już bezskuteczność czynności dłużnika z osobą trzecią, a owa osoba trzecia zbywa dalej rzecz, to czyni to kosztem wierzyciela. Trudno bowiem uznać za prawnie usprawiedliwione takie rozporządzenie majątkowe, w którym osoba trzecia zmierza do uniemożliwienia uzyskania zaspokojenia należności wierzyciela, zapewnionego mu prawomocnym wyrokiem pauliańskim. Z kolei to uzasadnia wystąpienie przez wierzyciela z roszczeniem na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Istnieje, bowiem związek między uzyskaniem przez osobę trzecią ekwiwalentu za rzecz, a niemożnością zaspokojenia wierzyciela.
Na końcu Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż nie jest wykluczone skorzystanie przez wierzyciela z jeszcze innych dróg ochrony – na podstawie odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej. Z reguły prościej będzie jednak skorzystać z roszczenia na podstawie art. 405 i n. k.c.
