Poniżej przedstawimy najważniejsze informacje dotyczące uprawnień wynikających z Ustawy. A o tym czym w istocie jest transakcja handlowa pisaliśmy tutaj.
Uprawnienia związane z ustaleniem terminu zapłaty
Zasadniczo termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi.
Wyjątkowo Strony mogą przewidzieć dłuższy termin zapłaty, jednak należy to wyraźnie ustalić w umowie i pod warunkiem, że ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
Jeżeli strony ustalą termin zapłaty z naruszeniem przepisów Ustawowych stosuje się termin zapłaty wynoszący 60 dni, inne postanowienia są bezskuteczne lub nieważne.Ponadto wierzycielowi przysługuje uprawnienie do odstąpienia od umowy albo do jej wypowiedzenia, jeżeli termin zapłaty określony w umowie przekracza 120 dni i został ustalony w sposób nieuczciwy. Po dokonaniu odstąpienia lub wypowiedzenia roszczenie wierzyciela staje się wymagalne w terminie 7 dni.
Jeżeli termin zapłaty nie został przewidziany w umowie, zapłata powinna być dokonana w terminie 30 dni od spełnienia świadczenia przez wierzyciela.
Brak zapłaty w terminie – uprawnienia wierzyciela
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych to specjalny rodzaj odsetek przewidzianych ustawą. Przysługują wierzycielowi bez wezwania, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.
Bez wezwania oznacza, że wierzyciel ma prawo naliczać odsetki za każdy dzień opóźnienia bez przestrzegania przed tym dłużnika. Wartość odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych jest znacznie wyższa niż standardowych odsetek za opóźnienie naliczanych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, przez co są znacznie korzystniejsze dla wierzyciela.
Rekompensata za koszty odzyskiwania należności i odszkodowanie to jeszcze bardziej dotkliwe dla dłużnika rozwiązanie.Rekompensata to stała kwota pieniężna która przysługuje wierzycielowi w stosunku do dłużnika, jeżeli pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia.
Wierzyciel może domagać się zapłaty rekompensaty, jeżeli spełnione zostały warunki do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych o których mowa powyżej.
Rekompensata przysługuje również bez wezwania w wysokości:
1) 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;
2) 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;
3) 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.
Poza wskazaną rekompensatą, Ustawa przyznaje wierzycielowi uprawnienie do dochodzenia zwrotu kosztów odzyskiwania należności przewyższających wartość rekompensaty, czyli swoiste odszkodowanie.
Uprawnienia procesowe. Wierzyciel dochodzący zapłaty świadczenia pieniężnego wynikającego z transakcji handlowej ma możliwość złożenia pozwu w postępowaniu nakazowym. Najważniejszą zaletą postępowania nakazowego jest to, że wydany nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Ponadto w postępowaniu nakazowym udowodnienie roszczenia jest ułatwione.
Wsparcie organizacji. Krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców i innych podmiotów mogących być stronami transakcji handlowej, może wytoczyć na rzecz wierzyciela powództwo o zapłatę odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, a także zapłatę rekompensaty i zwrot poniesionych kosztów odzyskiwania należności lub może przystąpić do toczącego się postępowania.
Wsparcie wyspecjalizowanej organizacji na drodze sądowej może być bardzo pomocne dla wierzyciela, który nie zawsze dysponuje fachową wiedzą prawniczą lub posiada środki finansowe i organizacyjne na prowadzenie postępowania sądowego.
Kara finansowa.Ustawa stanowi, że nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych jest zakazane. Nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych ma miejsce w przypadku, gdy w okresie 3 kolejnych miesięcy suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie przez ten podmiot wynosi co najmniej 2 000 000 złotych.
Każdy zainteresowany może zgłosić Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zawiadomienie dotyczące podejrzenia wystąpienia nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.Prezes urzędu wszczyna i prowadzi postępowanie kontrolne wobec podejrzanego podmiotu, na podmiot który dokonał naruszeń może zostać nałożona kara pieniężna w formie decyzji administracyjnej.
Jak korzystać z uprawnień?
Przewidziane uprawnienia wiążą zasadniczo strony transakcji handlowej z mocy prawa. Jednakże nie zawsze każdy przedsiębiorca będący wierzycielem jest w stanie dokładnie i bezproblemowo wyliczyć należną mu kwotę oraz prawidłowo wezwać dłużnika do zapłaty, a tym bardziej wyegzekwować roszczenie na drodze prawnej.W takich przypadkach uzasadnione jest skorzystanie z fachowej pomocy świadczonej przez specjalistów. System VIBIL dostarczany i obsługiwany przez zespół specjalistów i prawników z Grupy Kreos,ułatwia przedsiębiorcom dochodzenie zapłaty od dłużników z wykorzystaniem uprawnień przewidzianych Ustawą o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.
