Ponad 100 mld zł rocznie wydawanych jest ze środków publicznych na produkty i usługi nabywane w drodze przetargu. Tak wynika z danych Urzędu Zamówień Publicznych, podmiotu odpowiedzialnego za nadzorowanie przetargów w Polsce. Uprawnienia do kontroli ich prawidłowego przebiegu posiada również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zadaniem UOKiK jest eliminowanie zmów przetargowych czyli sytuacji, w których uczestnicy przetargu porozumieli się ze sobą w zakresie składanych ofert bądź organizator porozumiał się z jednym z oferentów. Eliminacja niedozwolonych porozumień podczas zamówień publicznych to jeden z priorytetów w działaniach Urzędu w najbliższych latach, zapisanych w rządowej Polityce Konkurencji na lata 2011-2013. Uczciwa rywalizacja uczestników przetargu jest bowiem gwarancją nabycia określonych produktów lub usług w możliwie najlepszych warunkach, a tym samym efektywnego wydawania publicznych pieniędzy.
Ostatnia decyzja stwierdzająca niedozwoloną praktykę podczas procedury zamówienia publicznego dotyczy przetargów na przewóz uczniów do placówek oświatowych, które były organizowane przez gminy: Szczuczyn (woj. małopolskie) i Wadowice Górne (woj. podkarpackie). Z ustaleń UOKiK wynika, że niedozwolone porozumienie zawarło dwoje przedsiębiorców – małżeństwo prowadzące odrębne działalności gospodarcze. Jeśli ich oferty były najkorzystniejsze, wówczas zwycięzca przetargu rezygnował z zawarcia umowy bądź nie uzupełniał wymaganej dokumentacji ofertowej, tak aby zlecenie mógł otrzymać współmałżonek, którego oferta była droższa od wybranej pierwotnie. Taka praktyka miała miejsce w trakcie trzech przetargów, które odbyły się w 2009 i 2010 roku.
O tym, że opisane działania były wynikiem zmowy świadczy kilka czynników – m.in. rezygnacja ze świadczenia usług następowała zawsze w przypadku kiedy okazywało się, że oferty uczestników zmowy są dwiema najkorzystniejszymi, a także były one wypełnione w identyczny sposób oraz jednym charakterem pisma.
Należy podkreślić, że UOKiK nie kwestionuje udziału w tych samych przetargach przedsiębiorców spokrewnionych ze sobą oraz małżeństw. Jeżeli jednak są oni odrębnymi podmiotami gospodarczymi nie mogą uzgadniać składanych ofert.
Za udział w zmowie przetargowej przedsiębiorcy zostali ukarani sankcją finansową w łącznej wysokości 19 474 zł. Decyzja nie jest ostateczna. Przysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
