Czym jest BIG a czym BIK?
Wiele osób myśli, że BIG i BIK to samo podczas, gdy są to zupełnie różne instytucje działające na podstawie innych ustaw. BIG to biuro informacji gospodarczej. Zasady działalności biur informacji gospodarczej reguluje w/w ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. W chwili obecnej w Polsce działają trzy biura informacji gospodarczej. Najbardziej znany jest Krajowy Rejestr Długów BIG SA. Poza nim działają Rejestr Dłużników ERIF BIG SA oraz Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor SA. Tylko te instytucje mogą pośredniczyć w udostępnianiu informacji gospodarczych, polegających na przyjmowaniu informacji od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu ich. Należy pamiętać, że wierzyciel będący firmą czy osobą fizyczną może przekazać informację o nieuregulowanym zadłużeniu wyłącznie do BIG.
Do biura informacji gospodarczej nierzetelnego dłużnika mogą wpisać zarówno osoba fizyczna, jaki i banki, SKOK-i, firmy ubezpieczeniowe, firmy leasingowe, biura maklerskie, instytucje finansowe oferujące kredyty lub pożyczki, operatorzy telekomunikacyjni, operatorzy telewizji kablowej i satelitarnej, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, zakłady energetyczne, gazownie, wodociągi, firmy świadczące usługi komunalne, szpitale, fundacje, stowarzyszenia, firmy windykacyjne itd. Można tu umieścić wszelkiego typu zadłużenia, a także co bardzo ważne, również wierzytelności przedawnione, jako, że przedawnienie roszczenia nie jest tożsame z wygaśnięciem długu. Z kolei przedsiębiorcy mogą przekazywać informacje dotyczące zwłoki w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych przez innych przedsiębiorców i konsumentów.
Warto wiedzieć, że dłużnik może znaleźć się w tym rejestrze także za niespłacone odsetki. BIK to z kolei Biuro Informacji Kredytowej, które jest instytucją powołaną przez banki i Związek Banków Polskich. Zasady działalności BIK reguluje Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. prawo bankowe. Na jej podstawie banki, wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi, mogą tworzyć instytucje zajmujące się zbieraniem i udostępnianiem informacji o wierzytelnościach oraz o obrotach i stanach rachunków bankowych. Informacje w BIK mogą zamieszczać wyłącznie banki i instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów, np. spółdzielcze kasy oszczędnościowo kredytowe, czyli SKOK-i. Dane w biurze informacji kredytowej są gromadzone zazwyczaj w celu oceny zdolności kredytowej osób, którzy zechcą ubiegać się o kredyt.
Warunki wpisu do rejestru dłużników
Osoba fizyczna może przekazać do BIG dane o swoim długu jedynie w przypadku, gdy jej wierzytelność została stwierdzona tytułem wykonawczym. Z kolei osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą oraz osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, ma taką możliwość pod warunkiem, że wierzytelność przysługuje jej w związku z wykonywaną przez nią działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym, np. umową. Wierzyciel, który jest przedsiębiorcą może więc wpisać do biura informacji gospodarczej zarówno swojego kontrahenta, partnera w biznesie, jak i nierzetelnego konsumenta. Przedsiębiorca może przekazywać informacje gospodarcze do BIG, jeżeli zawarł z biurem odpowiednią umowę. Taka umowa musi być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności.
Oczywiście ma on prawo upoważnić kancelarię prawną, czy firmę windykacyjną do wykonywania w jego imieniu czynności z zakresu przekazywania lub udostępniania informacji gospodarczych. Warunkiem dokonania wpisu w rejestrze dłużników jest spełnienie określonych warunków. Należy jednak pamiętać, że w zależności od tego kto jest dłużnikiem, wymagania te są lekko odmienne. W przypadku, gdy dłużnik jest konsumentem łączna kwota wymagalnych zobowiązań wobec wierzyciela musi wynosić co najmniej 200,-zł. Jeżeli zaś dłużnikiem jest przedsiębiorca kwota ta powiększa się do co najmniej 500,-zł. Przekazać można tylko dane o zobowiązaniach wymagalnych, czyli takich, których termin płatności minął i to o co najmniej 60 dni.
Dodatkowo musi upłynąć co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura. W przypadku, gdy dłużnik jest konsumentem wezwanie powinno zostać wysłane na, wskazany przez niego, adres do doręczeń a jeżeli nie wskazał takiego adresu – na jego adres miejsca zamieszkania. Jeżeli zaś dłużnikiem nie jest konsument wezwanie należy wysłać na adres do doręczeń. W sytuacji zaś, gdy takiego adresu nie ma pismo powinno być wysłane na adres jego siedziby lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Warto wiedzieć, że kwota i okres zaległości nie mają znaczenia jeżeli przedsiębiorca dysponuje tytułem wykonawczym. W takim wypadku trzeba tylko, na 14 dni przed wpisem do BIG, wysłać do dłużnika pismo zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura. Przedmiotowe pismo należy wysłać listem poleconym albo doręczyć dłużnikowi do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika, a jeżeli dłużnik nie wskazał takiego adresu – na adres miejsca zamieszkania, siedziby lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej.
Trzeba pamiętać, że przedsiębiorca, który przekaże do biura nieprawdziwą informację gospodarczą, może podlegać karze grzywny w wysokości do 30.000,-zł.
