Spis treści
Obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny
Zawierając związek małżeński stajemy się podmiotami określonych praw i obowiązków, opisanych w szczególności w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Jedną z powinności, jaka ustawodawca zarezerwował dla osób pozostających w związku małżeńskim jest obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Wyraża się on w tym, że oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
Kiedy wynagrodzenie otrzyma małżonek pracownika?
Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka (art. 28 § 1 KRO).Nakaz, o którym mowa, zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić (art. 28 § 2 KRO).
Małżonek może dochodzić zaspokajania potrzeb na zasadzie art. 27 k.r.o. zarówno wtedy, gdy rodzinę tworzą małżonkowie i dzieci będące na ich utrzymaniu, jak i wtedy, gdy w rodzinie dzieci takich nie ma. Rozstrzygnięcie o zaspokajaniu potrzeb rodziny następuje przez nakazanie wypłacania wynagrodzenia za pracę, które obejmuje zarówno płacę zasadniczą, jak i wszelkie dodatki, dopłaty i ekwiwalenty pieniężne, oraz rent, emerytur, a także wszelkich stałych i powtarzających się świadczeń albo innych należności. Warto również pamiętać, że przepisu art. 28 k.r.o. nie stosuje się do należności nie mających charakteru dochodów małżonka, np. do kwoty przypadającej mu z tytułu odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość stanowiącą jego majątek odrębny.
Jeżeli wspólne pożycie małżonków ustało, małżonek "zobowiązany" z art. 28 k.r.o. może domagać się uchylenia wydanego na podstawie tego przepisu orzeczenia, przy czym przyczyny zerwania pożycia oraz kwestia, który z małżonków je zerwał, nie mają znaczenia. Uchylenie lub zmiana prawomocnego postanowienia wydanego na podstawie art. 28 k.r.o. następuje w drodze postępowania nieprocesowego.
Warto również pamiętać, że sądowe stwierdzenie obowiązku (nakazanie) przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny, w trybie art. 27 lub 28 k.r.o., stanowi orzeczenie o charakterze alimentacyjnym, a w każdym razie prowadzi do potwierdzenia alimentacyjnego obowiązku wzajemnej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny, obejmującego powinność przyczyniania się do utrzymania także współmałżonka, co w razie śmierci alimentacyjnie zobowiązanego ubezpieczonego kreuje uprawnienie do nabycia renty rodzinnej tak, jakby wdowa/wdowiec miała w dniu śmierci męża/żony prawo do alimentów z jego/jej strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową (art. 70 ust. 3 in fine u.e.r.f.u.s.).
Podstawa prawna:
Art. 27, art. 28 ustawy z dnia z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j.Dz.U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.).
