To pierwsze tak jednoznaczne i spójne stanowisko wypracowane przez kluczowych uczestników rynku pracy. Organizacje apelują do rządu o podjęcie działań w zakresie zmiany obowiązującego prawa, jak i jego stosowania podkreślając, że wskazane kierunki są zgodne z wytycznymi Unii Europejskiej. Najważniejsze tezy i zastrzeżenia, w formie listu, zostały przekazane na ręce Ewy Kopacz, marszałek Sejmu.
– Rząd zachęcał przedsiębiorców i związki zawodowe do wypracowania wspólnego stanowiska i zobowiązał się wziąć je pod uwagę. Ufamy, że teraz deklaracja ta zostanie spełniona – powiedział Marek Kowalski, ekspert Konfederacji Lewiatan ds. rynku zamówień publicznych.
Kluczowe postulaty związków zawodowych i organizacji pracodawców – w celu lepszego wydatkowania publicznych pieniędzy, zmniejszenia szarej strefy w zatrudnieniu, wyeliminowania praktyk szkodzących uczciwej konkurencji i wspierania stabilnego zatrudnienia – obejmują:
- Poparcie dla poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (druk nr 1653) i wniosek o jak najszybsze jej uchwalenie,
- Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę jako wymóg związany z realizacją zamówienia publicznego lub ustalenie minimalnego wynagrodzenia za godzinę pracy,
- Odejście od kryterium „najniższej ceny” i wdrożenie kryterium oferty „najkorzystniejszej ekonomicznie”,
- Wprowadzenie obowiązku waloryzacji umów w ramach zamówień publicznych o nieprzewidziane zmiany prawa,
- Opracowanie dobrych praktyk w zamówieniach publicznych i wzorcowych dokumentów w tym zakresie,
- Zastosowanie odpowiedniego vacatio legis dla ustaw wprowadzających zmiany na rynku pracy, w szczególności ozusowania umów cywilnoprawnych
Pod oficjalnym stanowiskiem podpisali się przedstawiciele: Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych OPZZ, Związku Zawodowego NSZZ „Solidarność”, Forum Związków Zawodowych, Konfederacji Lewiatan, Pracodawców RP, Związku Rzemiosła Polskiego, Związku Pracodawców i Przedsiębiorców oraz Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa.
Zdaniem podmiotów reprezentujących istotną część polskich pracowników i pracodawców, podstawową przyczyną rynkowych słabości są patologie na rynku zamówień publicznych. Za problem uważają także pozycję i rolę Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych – ich zdaniem jest ona niewystarczająco silna, co wpływa na utrwalanie niewłaściwych standardów i praktyk m.in. w obszarze wyłaniania zwycięzców przetargów publicznych.
Związki zawodowe oraz organizacje pracodawców w swoim oświadczeniu stanowczo sprzeciwiają się przywiązywaniu nadmiernej wagi do kryterium „najniższej ceny” lub „najniższego kosztu”. Uważają, że właśnie takie podejście ma zasadniczy wpływ na spektakularne przypadki upadłości firm oraz lawinowe zwolnienia pracowników. Podkreślają tym samym konieczność zmian, które mają doprowadzić do wyboru oferty najkorzystniejszej ekonomicznie – w równym stopniu uwzględniającej korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe, w poszanowaniu szeroko rozumianych praw człowieka.
– Państwo powinno wspierać rzetelnych przedsiębiorców, a nie wręcz zmuszać ich do zatrudniania za głodowe stawki wybierając oferty z najniższą ceną, niejednokrotnie nie sięgającą nawet 25% stawki za roboczogodzinę. Tolerowanie przez instytucje publiczne oraz rząd patologii na rynku pracy – wynikającej z wadliwego stosowania prawa zamówień publicznych – niesie wiele niebezpieczeństw dla finansów publicznych i obrotu gospodarczego. Ramy prawne w zamówieniach publicznych muszą zostać zmienione. Postulujemy zwłaszcza o wprowadzenie obowiązku weryfikacji przez zamawiających, czy wykonawca w złożonej ofercie uwzględnił rzeczywiste koszty zatrudnienia oraz waloryzację umów – zawartych z zamawiającym – o nieprzewidziane zmiany w prawie. Chodzi o to, by zapewnić pracownikowi – zatrudnionemu do realizacji publicznych kontraktów – wynagrodzenia na poziomie co najmniej płacy minimalnej oraz bezpiecznych warunków pracy. Będzie to możliwe tylko wówczas, gdy zamawiający i wykonawcy uzyskają odpowiednie narzędzia wynikające z ustawy oraz z praktyki stosowania prawa – dodaje Marek Kowalski.
Stanowisko powstało w wyniku debat, jakie miały miejsce między przedstawicielami związków zawodowych i organizacji pracodawców. Efektem aktywności kluczowych uczestników polskiego rynku pracy było sformułowanie szczegółowych propozycji odnoszących się do najpoważniejszych problemów notowanych w obszarze zamówień publicznych i zatrudnienia w Polsce w celu wsparcia uczciwych pracodawców i promocji.
Konfederacja Lewiatan
