Wypadek przy pracy i choroba zawodowa
Wypadkiem przy pracy jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Może to wystąpić podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych, bez polecenia lub też w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Urazem jest uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego. Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ w czasie podróży służbowej, podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, czy też przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. W wielu przypadkach do takich wypadków zalicza się również te, do których dochodzi przy realizacji zadań wynikających z umów innych niż umowa o pracę, np. przy pełnieniu mandatu posła lub senatora pobierającego uposażenie, czy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Z kolei chorobą zawodową jest choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Choroba taka może powstać na skutek stałego przebywania ciała w niedogodnej pozycji, systematycznego wykonywania forsownych czynności lub regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia.
Kto ma prawo do wypadkowej renty rodzinnej?
Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje uprawnionym członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Przysługuje ona również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy. Należy pamiętać, że za członków rodziny ubezpieczonego uważa się:
– małżonka – chyba że została orzeczona separacja lub rozwód,
– dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej,
– rodziców, osoby przysposabiające, macochę oraz ojczyma, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.
Wysokość wypadkowej renty rodzinnej
Wysokość tego świadczenia wynosi:
• 85% świadczenia, jakie przysługiwałoby zmarłemu, jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba,
• 90% świadczenia, jakie przysługiwałoby zmarłemu, jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby,
• 95% świadczenia, jakie przysługiwałoby zmarłemu, jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy lub więcej osób.
Podstawę obliczenia wysokości rodzinnej renty wypadkowej stanowi kwota renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Trzeba złożyć stosowny wniosek
Aby otrzymać przedmiotowe świadczenie uprawniona osoba musi złożyć stosowny wniosek. Wniosek należy złożyć w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o rentę. Do wniosku należy złożyć wszystkie niezbędne dokumenty, tj.
– dokument stwierdzający datę urodzenia i stopień pokrewieństwa wnioskodawcy ze zmarłym,
– wyciągi z akt stanu cywilnego, potwierdzające datę urodzenia i zgonu,
– dowody potwierdzające przebyte przez ubezpieczonego lub zmarłego okresy składkowe i nieskładkowe,
– zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia lub legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca odpowiednie wpisy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu,
– zaświadczenie o stanie zdrowia,
– dokumentację medyczną oraz inne dokumenty, mające znaczenie dla wydania orzeczenia o niezdolności do pracy lub o przyczynie zgonu,
– protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy,
– kartę wypadku,
– prawomocny wyrok sądu pracy,
– decyzję Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
– dokumentację wypadku powstałego w szczególnych okolicznościach.
Można to zrobić osobiście, przez swojego pełnomocnika lub przesłać pocztą. ZUS powinien wydać stosowną decyzję w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Od decyzji ZUS odmawiającej przyznania renty przysługuje odwołanie do okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem ZUS, w terminie miesiąca od otrzymania decyzji.
