Tak naprawdę biuro rachunkowe może ponosić różnego rodzaju odpowiedzialność prawną za niewłaściwe świadczenie swoich usług np. za błędne naliczanie podatków, niewłaściwe prowadzenie ksiąg podatkowych czy nawet nieterminowe załatwianie zleconych spraw. Może to być odpowiedzialność karna, karno – skarbowa, a także cywilnoprawna. W praktyce zakres odpowiedzialności jest wyraźnie określony w umowie łączącej biuro rachunkowe z klientem.
Odpowiedzialność cywilna biura rachunkowego za wyrządzoną klientowi szkodę wynika wprost z treści art. 471 – 497 Kodeksu cywilnego. Jest to odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego. Zgodnie z powyższymi przepisami biuro rachunkowe będzie odpowiedzialne także za niezachowanie należytej staranności przy wykonywaniu swojego zobowiązania względem klienta i tym samym doprowadzenie do powstania szkody po jego stronie. W takim wypadku biuro rachunkowe będzie zobowiązane do zapłaty odszkodowania klientowi, które z samej ostrożności, powinno zostać wyraźnie określone w umowie łączącej strony. W przypadku, gdy biuro będzie uchylać się od takiego obowiązku, klientowi pozostaje skorzystanie z drogi sądowej poprzez wytoczenie powództwa o odszkodowanie (uwzględniające oczywiście odsetki za zwłokę w zapłacie odszkodowania). Zgodnie z ogólnymi zasadami, szkoda będzie obejmowała nie tylko stratę, ale także tzw. utracone korzyści, czyli wszystko to, co klient mógł uzyskać, jeśli nie doszłoby do powstania szkody na skutek nieprawidłowego działania biura rachunkowego. Z taką sytuacją spotkamy się najczęściej wtedy, gdy biuro spóźni się z realizacją naszego rozliczenia, dzięki któremu mieliśmy szansę np. na zwrot dużego podatku – niestety na skutek zwłoki, urząd skarbowy odmówi wypłaty konkretnej sumy pieniężnej.
Odpowiedzialność karno – skarbowa uregulowana została Kodeksem karnym skarbowym, zgodnie z którym biura rachunkowe należą, z racji prowadzenia cudzych spraw o charakterze gospodarczym, do podmiotów ponoszących ową odpowiedzialność (art. 9 § 3 KKS). Jest ona ponoszona od momentu podpisania umowy z konkretnym podmiotem i odnosi się do niezgodnego z prawem wykonywania działalności rachunkowej. Chodzi tu o nierzetelne lub wadliwe prowadzenie ksiąg rachunkowych, czy niewłaściwe ich przechowywanie, a także brak powiadomienia właściwych organów o ich prowadzeniu. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że sprawcą przestępstwa, odpowiadającym w oparciu o treść powyższego artykułu, może być między innymi doradca podatkowy zajmujący się, na podstawie umowy, sprawami gospodarczymi (w tym także finansowymi) osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której przyznano zdolność prawną. Prowadzenie ksiąg rachunkowych przez doradcę podatkowego wyczerpuje znamię zajmowania się sprawami gospodarczymi.
Odpowiedzialność karna przewidziana została na podstawie Kodeksu karnego oraz ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zgodnie z treścią art. 303 KK, kto wyrządza szkodę majątkową osobie fizycznej, prawnej albo jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, przez nieprowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej albo prowadzenie jej w sposób nierzetelny lub niezgodny z prawdą, w szczególności niszcząc, usuwając, ukrywając, przerabiając lub podrabiając dokumenty dotyczące tej działalności, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Z kolei art. 77 pkt 1 ustawy o rachunkowości stanowi, że sprawca, który wbrew przepisom ustawy dopuszcza do nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie. Dodatkowo zgodnie z art. 79 w zw. z art. 76 cytowanej ustawy, biuro prowadzące działalność rachunkową bez wymaganych uprawnień lub z uprawnieniami, a bez spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
