Jak stanowi art. 14 KSH, przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. W przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia. Wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki. Wspólnik i akcjonariusz nie może potrącać swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów albo akcji. Nie wyłącza to potrącenia umownego.
Jak wynika z powyższego, świadczenie pracy nie może być przedmiotem wkładu do spółek kapitałowych. Innymi słowy nie może to nastąpić w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz w spółce akcyjnej. Z drugiej strony taka możliwość istnieje w przypadku spółek osobowych. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 w zw. z art. 48 KSH, przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe. Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę. Za w/w „inne świadczenia” uznaje się także świadczenie pracy. Warto w tym miejscu przypomnieć, że spółkami osobowymi są spółki jawna, partnerska, komandytowa oraz komandytowo-akcyjna.
Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż wkład do spółki polegający na świadczeniu usług (a zatem także na świadczeniu pracy) powinien być wyraźnie zaznaczony w umowie spółki. Wkład taki zobowiązuje wspólnika, co do zasady, do wykonywania powtarzalnych czynności na rzecz spółki. Oczywiście czynności takie mogą być też jednorazowe i podejmowane okazjonalnie – wszystko zależy od ustaleń dokonanych pomiędzy wspólnikami. Warto przy tym podkreślić, że świadczenie usług na rzecz spółki jako forma wnoszonego do niej wkładu może opierać się tak na czynnościach odpłatnych jak i nieodpłatnych.
Na zakończenie jeszcze jedna ważna kwestia – spółka korzystająca z nieodpłatnej pracy lub usług osób będących wspólnikami powinna wykazać przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, ponieważ spółka nie jest zobowiązana do wypłaty świadczenia wzajemnego. Zdaniem Ministerstwa Finansów nie można twierdzić, że w każdym przypadku bezpłatnej pracy wspólnika na rzecz spółki nie mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem, a ryzyka uniknięcia konieczności opodatkowania nieodpłatnej pracy wspólnika pozwalają nam uniknąć tylko te świadczenia, które wynikają z umowy spółki.
