Umowa darowizny – praktyczny poradnik

Czym jest darowizna?

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem własnego majątku. Nie wszystkie przysporzenia stanowić będą darowiznę. Zgodnie z normą art. 889 KC, nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia:

• gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
• gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte.

Co może być przedmiotem umowy darowizny?

Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, a więc zarówno ruchomości, jak i nieruchomości. Nie ma przeszkód, by darczyńca darował pieniądze czy prawa majątkowe.

Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Umowę darowizny
przejdź do formularza »

Forma umowy darowizny

Zgodnie z art.. 890 § 1 kodeksu cywilnego, umowa darowizny powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, jednakże – z uwagi na fakt iż umowa ta należy do czynności prawnych realnych – umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Należy przy tym pamiętać, że niekiedy umowa darowizny z uwagi na swój przedmiot wymaga bezwzględnie zachowania szczególnej formy. I dlatego też, jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, koniecznym jest, aby umowa darowizny była sporządzona w formie aktu notarialnego. Wynika to wprost z regulacji art. 890 § 2 w związku z art. 158 kodeksu cywilnego. W świetle unormowania art. 158 KC, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości. Zobowiązanie to powinno być w akcie wymienione.

Jakie postanowienia znajda się w umowie darowizny, której przedmiotem jest rzecz ruchoma, na przykład samochód?

W umowie darowizny samochodu znajdziemy:

• oznaczenie stron umowy (imię, nazwisko, numer i seria dowodu osobistego bądź nazwa i numer innego dokumentu tożsamości, PESEL, NIP);
• określenie przedmiotu darowizny (w naszym przykładzie jest nim samochód, a więc wskazujemy markę, rok produkcji, nr nadwozia, nr rejestracyjny);
• oświadczenie darczyńcy, że przysługują mu wyłączne prawa do przedmiotu darowizny (zgodnie z zasadą, iż nie można przenieść więcej praw, aniżeli samemu się posiada);
• oznaczenie wartości przedmiotu darowizny (ma istotne znaczenie z uwagi na kwestie podatkowe, bowiem podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn stanowi wartość przedmiotu darowizny; zwolnienia od podatku od spadku i darowizn określa natomiast ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn);
• oświadczenie darczyńcy, że daruje rzecz będącą przedmiotem darowizny oraz oświadczenie obdarowanego, że darowiznę przyjmuje;
• oświadczenie darczyńcy, że przedmiot darowizny jest wolny od obciążeń i praw osób trzecich;
• postanowienie, w świetle którego z chwilą objęcia w posiadanie przedmiotu darowizny, na obdarowanego przechodzą wszelkie korzyści i ciężary, jak również ryzyko przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

Z uwagi na konsekwencje podatkowe wynikające z art. 9 ust 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, strony oświadczają, którą z kolei jest przedmiotowa darowizna w okresie ostatnich 5 lat. Zgodnie z przywołanym wyżej przepisem prawa, jeżeli darowizna od tej samej osoby miałaby miejsce więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy należałoby doliczyć wartość rzeczy i praw nabytych od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiła ostatnia darowizna, chyba że darowizna zwolniona jest z podatku.

Uwaga!
Jeśli chcesz szybko i poprawnie przygotować Umowę darowizny  przejdź do formularza »

Polecenie w umowie darowizny

Darczyńca może w umowie darowizny zobowiązać obdarowanego do określonego, oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc przy tym nikogo wierzycielem.

Podstawa prawna:
Art. 158, art. 888, art. 889, art. 890, art. 893, art. 894, art. 895 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz.U.2014.121)
Art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.2015.86)