Po pierwsze, ubezpieczony wnioskodawca musi spełniać łącznie następujące warunki:
- Uznanie go za niezdolnego do pracy – decyzję w tej kwestii podejmują lekarze orzecznicy i właściwe komisje lekarskie ZUS;
- Posiadanie wymaganego w danym wieku okresu składkowego i nieskładkowego – uzależniony jest on od wieku osoby, w jakim powstała niezdolność do pracy i wynosi odpowiednio:
– 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,
– 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,
– 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,
– 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,
– 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Warunek wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego nie jest wymagany od ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy z powodu skutków wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Okres wymaganych 5-ciu lat w odniesieniu do osób, u których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 roku życia, musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przypadającego przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy;
- Niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. ubezpieczenia, zatrudnienia) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Drugim krokiem jest wysłanie poprawnie wypełnionego formularza o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy (druk ZUS Rp-1). Wniosek nie musi wypełniać sam zainteresowany, bowiem może to za niego uczynić także jego pełnomocnik. Wniosek składamy do płatnika składek lub w innej jednostce, która jest uprawniona do przyjmowania takich wniosków. Dopiero później trafia on do właściwego organu rentowego, który będzie mógł orzec o przyznaniu renty. Pamiętajmy, że zainteresowany może złożyć wniosek o rentę za pośrednictwem Internetu przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Jedynym wymogiem jest tutaj posiadanie ważnego i certyfikowanego podpisu elektronicznego. Do wniosku dołącza się kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6), dokumenty na potwierdzenie przebytych okresów składkowych i nieskładkowych (świadectwa pracy, legitymację ubezpieczeniową, zaświadczenie szkoły wyższej o programowym toku trwania ukończonych studiów ,wyciągi z akt urodzenia dzieci), zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (na formularzu według wzoru określonego przez ZUS, (druk ZUS Rp-7) lub legitymację ubezpieczeniową, zawierającą wpisy dotyczące zarobków, zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz ZUS N-9) wydane przez lekarza prowadzącego leczenie, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku, inną dokumentację medyczną będącą w posiadaniu osoby ubiegającej się o rentę, która może mieć znaczenie dla wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS (historia choroby, karty informacyjne z leczenia szpitalnego, karta badania profilaktycznego, dokumentacja rehabilitacji leczniczej lub zawodowej), wywiad zawodowy (formularz ZUS N-10) – ankietę wypełnioną przez płatnika składek, kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.
Wszelkie wymagane druki dostępne są w każdej jednostce oraz na stornie internetowej ZUS.
