Reklama „przynęta” naruszeniem przepisów ustawy
Reklama przynęta stanowi jeden ze skatalogowanych w art. 7 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym czynów stanowiących nieuczciwe praktyki rynkowe. W każdych bowiem okolicznościach nieuczciwą praktyką rynkową będzie reklama przynęta, która polega na propozycji nabycia produktu po określonej cenie, bez ujawniania, że przedsiębiorca może mieć uzasadnione podstawy, aby sądzić, że nie będzie w stanie dostarczyć lub zamówić u innego przedsiębiorcy dostawy tych lub równorzędnych produktów po takiej cenie, przez taki okres i w takich ilościach, jakie są uzasadnione, biorąc pod uwagę produkt, zakres reklamy produktu i oferowaną cenę. Propozycja nabycia produktu jest pojęciem zdefiniowanym w art. 2 pkt. 6 ustawy i oznacza ono informację handlową określającą cechy produktu oraz jego cenę, w sposób właściwy dla użytego środka komunikowania się z konsumentami, która bezpośrednio wpływa bądź może wpływać na podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy. W zakresie tak określonej informacji handlowej będzie się zatem mieścić szeroko pojęta reklama oraz oświadczenia woli stanowiące ofertę zawarcia umowy.
Ustawodawca wyraźnie wskazał w uzasadnieniu ww. ustawy, że propozycję nabycia produktu należy kwalifikować jako taką informację handlową, która posiada prawnie doniosły charakter, czyli:
- ma zdolność bezpośredniego lub potencjalnego wpływu na podjęcie przez konsumenta decyzji dotyczącej umowy oraz
- zawiera wskazanie cech produktu oraz jego cenę, w sposób właściwy dla użytego środka komunikowania. Należy zatem jednoznacznie stwierdzić, że propozycja nabycia produktu należy zatem do środków komunikacji handlowej (commercial communication), podobnie jak reklama i informacja handlowa.
Jeżeli przedsiębiorca kieruje do konsumentów zaproszenie do dokonania zakupu produktów bez ujawniania, że ma uzasadnione podstawy, by sądzić, że nie będzie w stanie zaoferować dostawy (lub zamówić u innego przedsiębiorcy dostawy tych lub równorzędnych produktów), można stwierdzić, że mamy do czynienia z celowym działaniem przedsiębiorcy, który kierując do konsumentów zaproszenie do dokonania zakupu wiedział, że produkty nie będą dostępne lub będzie to oferta bardzo ograniczona. W sytuacji przedstawienia przez przedsiębiorcę konsumentom korzystnej oferty, zwłaszcza pod względem cenowym, powinien on przewidywać, że zainteresowanie ofertą może przekroczyć podaż produktu. Jeśli zatem przedsiębiorca nie poinformował konsumentów o ograniczonej ilości produktu lub ograniczonym czasie oferty, to dopuścił się stosowania ww. nieuczciwej praktyki handlowej. Wskazana praktyka polega na wykorzystaniu zaufania konsumenta do złożonej przez przedsiębiorcę oferty. W sytuacji, gdy doszło do skłonienia konsumenta do dokonania zakupu produktu, przedsiębiorca odmawia jego przekazania lub też przyjęcia zamówienia na produkt. Konsument zwabiony nieuczciwą treścią oferty reklamowej zostaje oszukany, gdyż zostaje pozbawiony możliwości skorzystania z oferty przez nabycie produktu, mało tego istnieje ryzyko, że zostanie namówiony, będąc już np. w biurze sprzedaży, „zwabiony” tam atrakcyjną reklamą z gazety, do zakupu innego, droższego produktu, którym nie zainteresowałby się wcześniej, gdyby nie działanie sprzedawcy.
Reklama „przynęta” uzasadnia nałożenie kary przez Prezesa UOKIK
Dopuszczenie się nieuczciwej praktyki rynkowej w formie reklamy przynęty stanowi również praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. To z kolei daje podstawę Prezesowi UOKiK do nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej w oparciu o art. 106 ust 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Podstawa prawna:
Art. 24, art. 106 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurenci i konsumentów (Dz.U.2015 r., poz. 184)
Art. 7 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. 2007 r.,Nr 171, poz. 1206)
Zobacz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 września 2013 r., sygn. akt VI ACa 279/13.
