Młodzi przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczynają swoją działalność znajdują się na uprzywilejowanej pozycji – składki w ich przypadku są dużo mniejsze jednak przez ograniczony okres czasu. Podstawowym celem takiej regulacji jest oczywiście ułatwienie startu nowym przedsiębiorcom, którzy w zdecydowanej większości opierają źródła finansowania prowadzonej działalności na środkach uzyskanych z kredytu lub dzięki pomocy rodziny. Tym samym wprowadzenie mniejszej składki ubezpieczeniowej wydaje się być działaniem bardzo rozsądnym.
Zgodnie z treścią art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia. Powyższa regulacja nie znajduje jednak zastosowania względem osób, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
W związku z tym, iż najniższe minimalne wynagrodzenie w 2013 r. wynosi dokładnie 1600 zł brutto, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wynosi 480 zł. Natomiast składki na ubezpieczenia społeczne od takiej podstawy wynoszą odpowiednio:
- 93,70 zł – ubezpieczenie emerytalne;
- 38,40 zł – ubezpieczenie rentowe;
- 11,76 zł – ubezpieczenie chorobowe.
W przypadku młodych przedsiębiorców nie istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy. Z kolei składka na ubezpieczenie zdrowotne (niezaliczana jednak do składek ZUS) w 2013 r. nie jest jeszcze ustalona ze względu na brak aktualnego obwieszczenia Prezesa GUS w tym przedmiocie. W zeszłym roku wynosiła on dokładnie 254,55 zł.
Podane powyżej stawki składek ZUS dotyczą jednak uprzywilejowanej grupy młodych przedsiębiorców. W odniesieniu do prowadzących działalność co najmniej dwa lata podane wysokości będą zupełnie inne. Zgodnie z zasadami ogólnymi najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w 2013 r. wynosi 2.227,80 zł. Natomiast składki na ubezpieczenia społeczne od takiej podstawy wynoszą odpowiednio:
- 434,87 zł – ubezpieczenie emerytalne;
- 178,22 zł – ubezpieczenie rentowe;
- 54,58 zł – ubezpieczenie chorobowe.
Starsi przedsiębiorcy muszą dodatkowo opłacać składkę na Fundusz Pracy w wysokości 54,58 zł. Pamiętajmy, że Od 1 lipca 2009 r. składkę na Fundusz Pracy opłaca się za osoby, które nie osiągnęły wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn.
Ważną kwestią jest, że od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Odsetek za zwłokę nie nalicza się jednak, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 6,60 zł. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą zobowiązani są do opłacenia składki ZUS do 10 dnia następnego miesiąca, w przypadku opłacania składek wyłącznie za siebie. Do 15 dnia miesiąca przedsiębiorca powinien opłacić składki również za inne osoby, czyli pracowników lub zleceniobiorców. Jeżeli 10 lub 15 dzień miesiąca wypada w weekend lub inny dzień ustawowo wolny od pracy, to termin płatności wypada następnego dnia roboczego, po dniu wolnym.
Pamiętajmy także, że ilość prowadzonych przedsiębiorstw przez jedną osobę nie wpływa w żaden sposób na wysokość składek na ubezpieczenia społeczne. Inaczej jest jednak w przypadku składek zdrowotnych, które będą podlegały w takiej sytuacji odpowiedniemu zwiększeniu.