Tajemnica skarbowa wg Naczelnego Sądu Administracyjnego

Zgodnie z treścią art. 293 Ordynacji podatkowej, indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową. Powyższa regulacja znajduje zastosowanie także do danych zawartych w:

• informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne niż wymienione powyżej;
• aktach dokumentujących czynności sprawdzające;
• aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz aktach postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;
• dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;
• informacjach uzyskanych przez organy podatkowe z banków oraz z innych źródeł;
• informacjach uzyskanych w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień ustalających ceny transakcyjne.

Jak zaznaczył WSA w Warszawie w wyroku z dnia 15 lipca 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 54/08), jeżeli organy podatkowe w postępowaniu dowodowym wykorzystują informacje dotyczące podatników niezwiązanych ze sprawą, mają obowiązek utrzymać w tajemnicy tylko te ich cechy, które pozwoliłyby osobom nieuprawnionym na ich identyfikację. Nie dotyczy to informacji o samych procesach gospodarczych zachodzących w prowadzonych przez tych podatników przedsięwzięciach gospodarczych. Mogą one być wykorzystywane w prowadzonym postępowaniu podatkowym, a zatem również udostępniane stronom, które mają prawo oceniać ich wiarygodność i moc dowodową. W sytuacji, gdy organ podatkowy prowadzi postępowanie dotyczące kilku stron, powinien im udostępniać materiały dotyczące wspólnej dla nich sytuacji procesowej w granicach określonych przedmiotem orzekania. Innymi słowy tajemnicę skarbową stanowią te informacje, uzyskane w innym postępowaniu, które przekraczają ramy wspólnego – dla różnych stron – stanu faktycznego.

Ustawodawca wprost określa jakie podmioty są zobowiązane do zachowania tajemnicy skarbowej, są nimi:

• pracownicy urzędów skarbowych oraz izb skarbowych;
• funkcjonariusze celni i pracownicy urzędów celnych oraz izb celnych;
• wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa oraz pracownicy urzędów ich obsługujących;
• członkowie samorządowych kolegiów odwoławczych, a także pracownicy biur tych kolegiów;
• minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz pracownicy urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
• osoby odbywające staż, praktykę zawodową lub studencką w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub w innych organach podatkowych,
• przedstawiciele obcej władzy obecni w toku czynności kontrolnych, w związku z prowadzeniem równoczesnych kontroli. Kwestia tajemnicy skarbowej poruszona została także w innym akcie prawnym – ustawie z dnia 28 września 1991 r. – Kontrola skarbowa. Zgodnie z brzmieniem art. 34 ust. 1, informacje gromadzone i przetwarzane w ramach kontroli skarbowej stanowią tajemnicę skarbową, z wyjątkiem informacji gromadzonych i przetwarzanych w zakresie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4-7 (kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych, z wyłączeniem kontroli celowości wykorzystania środków zaliczanych do dochodów własnych i subwencji ogólnej jednostki samorządu terytorialnego; kontrola wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków unijnych; kontrola prawidłowości przekazywania środków własnych do budżetu Unii Europejskiej; audyt gospodarowania środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegającymi zwrotowi środkami z innych źródeł zagranicznych, w tym certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia).

Tajemnica skarbową nie jest jednak wspomniana na początku informacja dotycząca danych osoby zobowiązanej do uiszczania podatku od nieruchomości. NSA w wyroku z dnia 18 lutego 2014 r. (sygn. akt I OSK 2129/13) podtrzymał stanowisko WSA w toczącej się sprawie i tym samym potwierdził, że informacja podatkowa w powyższym zakresie nie korzysta z ochrony Ordynacji podatkowej, gdzie tajemnica skarbową są objęte indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów. Informacja, czy podatnik płaci daniny także nie jest informacją skarbową, podobnie jak wiadomość o wydaniu decyzji w sprawie opodatkowania nieruchomości. Odpowiedz na pytanie o płacenie podatków przez podatnika stanowi wyraz realizacji konstytucyjnej zasady prawa do informacji, określonej w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP i realizowanej przez ustawę o dostępie do informacji publicznej.