Jest ona uregulowana przepisach art. 765-773 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz. 93 ze zm.).
Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie, czyli komisant, zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizją) w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek zleceniodawcy, czyli komitenta, lecz w imieniu własnym.
Wyróżnia się dwa rodzaje tej umowy a mianowicie komis sprzedaży i komis kupna. W pierwszym przypadku komisant zobowiązuje się względem komitenta do sprzedaży rzeczy ruchomej, przy czym komitent aż do zbycia rzeczy przez komisanta pozostaje jej właścicielem. Inaczej jest w przypadku komisu kupna. W takiej sytuacji komisant staje się właścicielem rzeczy ruchomej ale jej własność jest obowiązany przenieść na komitenta. Podstawową cechą tej umowy jest to, iż komisant działając na rachunek komitenta zawsze działa przy tym w imieniu własnym. Oznacza to, iż jedynie jego obciążają obowiązki oraz przysługują uprawnienia wynikające z zawartej przez niego z osobą trzecią umowy sprzedaży lub umowy kupna, pomimo faktu, iż w efekcie to między komitentem a osobą trzecią dochodzi do przejścia własności rzeczy.
Stronami umowy komisu jest zleceniodawca określany jako komitent oraz zleceniobiorca zwany komisantem.
Stroną tej umowy nie jest natomiast osoba trzecia, od której komisant kupuje bądź której sprzedaje rzecz ruchomą. Komisantem może być jedynie osoba fizyczna lub prawna, która profesjonalnie, tj. w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, zajmuje się świadczeniem usług komisowych, np. prowadzi komis samochodowy czy komis z antykami. Komitentem natomiast może być każdy podmiot prawa cywilnego.
Przedmiotem tej umowy mogą być jedynie rzeczy ruchome, zatem nie mogą to nieruchomości czy też papiery wartościowe.
Umowa komisu może być zawarta w dowolnej formie, na czas oznaczony bądź nieoznaczony. Do jej zmiany może dojść w każdym czasie za porozumieniem stron. W przypadku, gdy była zawarta na czas nieoznaczony, wówczas można ją wypowiedzieć w dowolnym czasie. Jeżeli strony oznaczyły czas, w którym powinna być wykonana, wówczas z upływem tego terminu umowa wygasa. Skutek taki wywołuje również jej wykonanie a także śmierć komisanta, chyba że strony zastrzegły co innego.
Najważniejszym obowiązkiem komisanta jest sprzedaż bądź kupno rzeczy ruchomej na zlecenie komitenta.
Komisant obowiązany jest przy tym do wydania komitentowi wszystkiego, co przy wykonywaniu zlecenia dla niego uzyskał, w tym zwłaszcza powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek. Powinien dążyć do kupna rzeczy po najniższej możliwej cenie, natomiast do jej zbycia za cenę najwyższą. Jeżeli komisant sprzedał oddaną mu do sprzedaży rzecz za cenę niższą od ceny oznaczonej przez komitenta, obowiązany jest zapłacić komitentowi różnicę. W sytuacji gdy, komisant nabył rzecz za cenę wyższą od ceny oznaczonej przez komitenta, komitent może niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wykonaniu zlecenia oświadczyć, że nie uznaje czynności za dokonaną na jego rachunek. Brak takiego oświadczenia jest jednoznaczny z wyrażeniem zgody na wyższą cenę. Jednak komitent nie może żądać zapłacenia różnicy ceny ani odmówić zgody na wyższą cenę, w sytuacji, gdy zlecenie nie mogło być wykonane po cenie oznaczonej a zawarcie umowy uchroniło komitenta od szkody. Jeżeli rzecz jest narażona na zepsucie i nie można czekać na zarządzenie komitenta, komisant jest uprawniony, a gdy tego interes komitenta wymaga nawet zobowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności. O dokonaniu sprzedaży musi niezwłocznie zawiadomić komitenta. Komisant obowiązany jest do sprawowania odpowiedniej pieczy nad powierzonym mu mieniem, w szczególności zachowania rzeczy w stanie w jakim się ona znajdowała w chwili powierzenia, nawet w sytuacji, gdy umowa komisu nie określa w sposób precyzyjny takich obowiązków.
Najważniejszym obowiązkiem spoczywający na komitencie jest zapłata wynagrodzenia komisantowi.
Roszczenie o wynagrodzenie powstaje i staje się wymagalne dopiero w momencie całkowitego wykonania zlecenia komisowego, tj. w sytuacji w której komitent otrzymał rzecz lub cenę, z tym tylko zastrzeżeniem, że wynagrodzenie będzie zawsze należne jeśli umowa sprzedaży rzeczy lub jej nabycia nie doszła do skutku z przyczyn leżących po stronie komitenta. Jeżeli umowa ma być wykonywana częściami, komisant nabywa roszczenie o prowizję w miarę wykonywania umowy. Służy mu także, dla zabezpieczenia roszczeń o prowizję oraz roszczeń o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych komitentowi, jak również dla zabezpieczenia wszelkich innych należności wynikłych ze zleceń komisowych, ustawowe prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu. Ma do tego prawo dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.
