Spis treści
Kaucja zabezpieczająca
Kaucja na zabezpieczenie wierzytelności została szczegółowo uregulowana w art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Zgodnie z powyższym przepisem, w celu zabezpieczenia wierzytelności banku dłużnik lub osoba trzecia może przenieść określoną kwotę w złotych lub w innej walucie wymienialnej na własność banku. Bank jest zobowiązany do zwrotu tej kwoty po uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją. Bank nie ma obowiązku zwrotu części kwoty przyjętej na własność, równej niespłaconej sumie zadłużenia wobec banku, odsetek i prowizji oraz innych kosztów poniesionych przez bank w związku z odzyskaniem wierzytelności. Bank może wypłacić dłużnikowi lub osobie trzeciej, o której mowa powyżej, wynagrodzenie za okres korzystania z przejętej kwoty. Kaucja należy do instytucji depozytu nieprawidłowego.
Kaucjodawca
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że kaucja pieniężna może zostać ustanowiona na rzecz banku zarówno przez dłużnika jak i inną osobę. W tym celu należy zawrzeć umowę, której stronami będą bank oraz tzw. kaucjodawca. Następnie kaucja musi zostać wpłacona w określonej kwocie na rachunek banku. Treścią takiej umowy może być również oprocentowanie środków pieniężnych (i to na podstawie uzgodnionej wcześniej stopy procentowej). Strony mają również możliwość uzgodnienia przeznaczenia odsetek naliczanych na tej podstawie – czy zostaną one doliczane do kaucji, czy będą przeznaczane na rzecz tego, który kaucję wpłacił. Jak widać konstrukcja omawianej umowy zależy w dużej mierze od woli jej stron, decydująca w tym zakresie będzie zatem zasada swobody umów.
Jak podkreśla I. Karasek „W razie upadłości dającego zabezpieczenie syndyk nie może żądać zwrotu środków przez bank, dopóki nie ziści się warunek zawieszający dla realizacji takiej wierzytelności (spłata zabezpieczanej wierzytelności). Ogłoszenie upadłości nie wpływa na modyfikację treści wierzytelności przysługującej upadłemu w stosunku do osób trzecich (poprzez np. usunięcie warunków, od których uzależniony został obowiązek świadczenia w stosunku do upadłego). Nawet gdyby przyjąć, że roszczenie upadłego jest bezwarunkowe, ale do chwili spłaty wierzytelności jedynie niewymagalne, ogłoszenie upadłości dłużnika nie powoduje powstania wymagalności”. Z chwilą upadłości kaucjodawcy, tak naprawdę przysługujące mu poprzednio warunkowe roszczenie o zwrot wpłaconych pieniędzy na rzecz banku podlega umorzeniu.
Trzyletnie zabezpieczenie
Na zakończenie pamiętajmy, że kaucja zabezpiecza także roszczenia o odsetki za trzy ostatnie lata przed zbyciem rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym, przyznane koszty postępowania w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części kapitału oraz inne roszczenia o świadczenia uboczne, w szczególności roszczenie o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz o zwrot nakładów na rzecz.
Podstawa prawna:
[w art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 2012 r. Nr 1376 j.t.)]
