W praktyce powstanie holdingu może wiązać się z szeregiem różnych sytuacji takich jak np. łączenie się przedsiębiorstw z tej samej branży, przekształcanie przedsiębiorstw o charakterze wielozakładowym, czy wreszcie na skutek wydzielania poszczególnych podmiotów gospodarczych. Generalne założenie jest takie, że holding powstaje na skutek prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Następnie udostępnione zostają akcje lub udziały i tworzone są spółki zależne. Spółka najstarsza zachowuje z reguły status spółki dominującej wobec spółek zależnych i tym samym może skutecznie wpływać na ich pozycję w ramach nowo powstałej struktury.
Holding istnieje również na gruncie Prawa bankowego. Zgodnie z treścią tej ustawy wyróżnić możemy kilka kategorii takiej organizacji:
- holding finansowy – grupa podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest instytucja finansowa, która nie jest dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego, a w skład grupy wchodzą wyłącznie lub w większości banki, instytucje kredytowe lub instytucje finansowe, przy czym przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank krajowy, bank zagraniczny lub instytucja kredytowa;
- holding mieszany – grupa podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest podmiot niebędący bankiem, instytucją kredytową, instytucją finansową ani dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy o nadzorze uzupełniającym, a przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank krajowy, bank zagraniczny lub instytucja kredytowa;
- holding bankowy zagraniczny – grupa podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest bank zagraniczny albo instytucja kredytowa, zaś przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank krajowy, bank zagraniczny, instytucja kredytowa lub instytucja finansowa;
- holding bankowy krajowy – grupa podmiotów:
– w której pierwotnym podmiotem dominującym jest bank krajowy, lub
– w skład której wchodzą: bank krajowy i podmioty blisko z nim powiązane;
- holding hybrydowy – grupa podmiotów, w której pierwotnym podmiotem dominującym jest instytucja finansowa niebędąca dominującym podmiotem nieregulowanym w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy o nadzorze uzupełniającym, a w skład grupy wchodzą w większości podmioty niebędące bankami krajowymi, bankami zagranicznymi, instytucjami kredytowymi ani instytucjami finansowymi, zaś przynajmniej jednym podmiotem zależnym jest bank krajowy.
Wykaz holdingów bankowych, krajowych, bankowych zagranicznych, w których działa bank krajowy, finansowych, w których działa bank krajowy oraz hybrydowych prowadzi Komisja Nadzoru Finansowego. Pamiętajmy, że zgłoszenie holdingu do właściwego wykazu i aktualizację zgłoszenia składa do Komisji Nadzoru Finansowego:
- bank krajowy, jeżeli jest podmiotem dominującym w holdingu lub jeżeli pierwotny podmiot dominujący w holdingu, w którym działa bank krajowy, ma siedzibę za granicą;
- podmiot dominujący w stosunku do banku krajowego, jeżeli jest pierwotnym podmiotem dominującym w holdingu, w którym działa bank krajowy, i ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Niezależnie od tego do jakiej kategorii możemy zakwalifikować konkretny holding, podstawową przesłanką decydującym o jej istnieniu jest posiadanie przez spółkę dominującą (określaną także jako spółka matka) więcej niż połowy kapitału akcyjnego lub w spółce nieemitującej akcji więcej niż połowy udziałów w ich nominalnym wyrażeniu. Takie rozróżnienie odnosi się do tzw. holdingu jawnego.
Istnieje jednak jeszcze jedna odmiana organizacji zrzeszającej podmioty gospodarcze, która określana jest jako holding ukryty. W tym przypadku kryterium decydującym o jej prawnym charakterze jest posiadanie lub reprezentowanie nawet mniej niż 50% kapitału akcyjnego spółki zależnej, przy czym musi to dawać nad nią tzw. pakiet kontrolny.
