IKE może założyć każda osoba fizyczna, która osiągnęła 16. rok życia. Jednak w przypadku osób, które przekroczyły 55 lat, konieczne jest zadeklarowanie, iż nie wypłacały one wcześniej środków zgromadzonych na IKE. Na podstawie umowy o prowadzenie IKE, konto może zostać założone w wybranej przez siebie instytucji – banku, funduszu inwestycyjnym, zakładzie ubezpieczeń bądź domu maklerskim.
Co istotne, IKE jest rozwiązaniem bardzo elastycznym. Już po okresie jednego roku można zmienić nie tylko formę, ale i instytucję prowadzącą konto. Poza tym, nie ma też wymogu dokonywania regularnych wpłat, co stanowi ogromne udogodnienie, szczególnie w przypadku pogorszenia się sytuacji materialnej osoby posiadającej takie konto. Należy również zaznaczyć, iż w sytuacji śmierci właściciela IKE, środki finansowe znajdujące się na jego koncie stają się własnością uposażonych przez niego osób.
Sposób oszczędzania w ramach IKE jest bardzo zróżnicowany i zależy głównie od indywidualnych potrzeb oraz posiadanej wiedzy na temat finansów. W efekcie czego, właściciel IKE ma możliwość wyboru odpowiedniego programu, który umożliwi mu osiągnięcie zysków na oczekiwanym poziomie. Oszczędzanie w ramach IKE jest jednak ograniczone limitem wpłat na dany rok, który jest określany na podstawie równowartości trzykrotności szacowanego średniego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na konkretny rok. W roku 2014 limit ten wynosi 11 238 zł.
Zasadniczym atutem oszczędzania w ramach IKE jest również brak podatku od dochodów kapitałowych, czyli 19% podatku Belki. Jednak, aby zgromadzona kwota rzeczywiście zwolniona była z opodatkowania, środki mogą zostać wybrane z konta dopiero w momencie ukończenia przez jego właściciela 60., bądź w przypadku osób z wcześniejszymi uprawnieniami emerytalnymi – 55. roku życia. To pozorne ograniczenie ma na celu zmotywować społeczeństwo do kilkudziesięcioletniego oszczędzania, w efekcie czego, uzbierane pieniądze będą stanowiły realny dodatek do uzyskanej emerytury z pierwszego filaru. Należy jednak zaznaczyć, że właściciel konta może w każdej chwili wybrać zgromadzoną kwotę. Musi się tylko liczyć z jej opodatkowaniem.
Istotny jest tu również fakt, iż środki zgromadzone w ramach IKE nie są własnością finansów publicznych i podlegają takiej samej ochronie jak prywatne rachunki bankowe, co oznacza, że oszczędzający przez cały okres oszczędzania jest ich właścicielem i może nimi swobodnie dysponować.
