Zatrzymać się czy nie?
Polecenia i sygnał do zatrzymania może wydawać kierowcy, i innym uczestnikom ruchu, zarówno funkcjonariusz umundurowany, jak i po cywilnemu. Umundurowany funkcjonariusz sygnały do zatrzymania daje lizakiem lub ręką (o ile jest dobra widoczność). Po zmroku oraz w razie mgły sygnał podawany jest tarczką z czerwonym odblaskiem albo latarką z czerwonym światłem. Policjant w mundurze może zatrzymać kierowcę w dowolnym miejscu. Nie ma tutaj znaczenia czy jest to teren zabudowany czy nie. Warunkiem jest tylko, by zatrzymanie w danym miejscu nie stwarzało niebezpieczeństwa dla ruchu drogowego. – Policjant w cywilu również ma prawo do zatrzymania kierowcy, ale wyłącznie na terenie zabudowanym. – mówi Agnieszka Kaźmeirczak, operator systemu Yanosik.pl – W przeciwieństwie do umundurowanego policjanta, nie wystarczy, że da on sygnał ręką, musi mieć przy sobie latarkę lub lizak. W przeciwnym wypadku kierowca nie jest zobowiązany do zatrzymania się – dodaje.
Umundurowany a po cywilnemu
Różnice między uprawnieniami policjantów umundurowanych i po cywilnemu widać także w przypadku zatrzymywania kierowcy z radiowozu. Funkcjonariusz umundurowany może dawać sygnały do zatrzymania się również z nieoznakowanego pojazdu. Policjant po cywilnemu może zatrzymać kierowcę z radiowozu tylko na terenie zabudowanym. Jeśli więc podróżujemy po zmroku i nie mamy całkowitej pewności czy osoba dająca znaki do zatrzymania rzeczywiście jest funkcjonariuszem policji powinniśmy skontaktować się z policją telefonicznie i podać numer rejestracyjny tego pojazdu.
Po zatrzymaniu funkcjonariusz musi podać swoje imię i nazwisko, stopień oraz powód kontroli, przy czym umundurowany policjant okazuje legitymację dopiero na prośbę kierowcy. W odróżnieniu od policjanta po cywilnemu, który legitymację służbową musi okazać od razu po zatrzymaniu. Dokument musi zostać okazany w taki sposób, aby kierowca mógł przeczytać i w razie czego również spisać dane identyfikujące funkcjonariusza.
Uprawnienia policjanta
Funkcjonariusz policji może wydawać kierowcy i pasażerom polecenia opuszczenia pojazdu, jak również zażądać od kierującego poddania się badaniu sprawdzającemu trzeźwość np. alkomatem. W razie odmowy może zlecić mu przeprowadzenie badania krwi i ma prawo skorzystać tutaj ze środków przymusu.
W przypadku wykazania prowadzenia auta pod wpływem alkoholu, policja ma prawo zarekwirować pojazd. To samo tyczy się prowadzenia samochodu bez wymaganych dokumentów oraz opłaconej składki OC, jak również poruszania się pojazdem w złym stanie technicznym lub naruszającym wymagania ochrony środowiska. Funkcjonariusz może też zabrać dowód rejestracyjny, jeżeli przegląd techniczny auta nie został przeprowadzony w wyznaczonym terminie.
"Zapraszam do radiowozu"
Czy policjant w czasie przeprowadzania kontroli może poprosić kierowcę o udanie się do radiowozu? Tak, ale tylko w określonym przypadku. Jeżeli np. funkcjonariusz chce sprawdzić trzeźwość kierującego, a poza radiowozem nie byłoby to możliwe. Jak również w sytuacji, gdy kierowca musi zostać zabrany do izby wytrzeźwień albo jednostki policji. Do radiowozu możemy zostać także wezwani w celu pokazania materiału zapisanego przez wideorejestrator lub gdy byliśmy świadkami jakiegoś zdarzenia i policjant musi spisać nasze zeznania.
Przeszukanie auta – czy policjant ma do tego prawo?
– Funkcjonariusz może przeprowadzać zarówno kontrole osobiste jak i kontrole zawartości bagażu, przewożonego ładunku czy nawet telefonu komórkowego. Przeszukania te jednak muszą być uzasadnione, nie mogą odbywać się rutynowo przy kontrolach drogowych. – mówi A.Kaźmierczak, Yanosik.pl – Policjant dokonuje przeszukania dopiero w sytuacji, gdy ma względem kierowcy uzasadnione podejrzenie, że dopuścił się on czynu zabronionego. – dodaje. Przeszukania nie mogą więc być traktowane jako standardowy element kontroli drogowej, ograniczają bowiem konstytucyjne prawo do prywatności i nietykalności osobistej. Dlatego wykorzystywane są tylko w wyjątkowych przypadkach. Jeżeli kierowca uzna, że przeszukanie jego auta było bezpodstawne lub przebiegało w sposób niewłaściwy, może złożyć u policjanta zażalenie. Ma także prawo zażądania sporządzenia protokołu z przeszukania.
