Jakie pisma podlegają opłacie?
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłacie podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie. Opłacie podlegają w szczególności następujące pisma:
• pozew i pozew wzajemny;
• apelacja i zażalenie;
• skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia;
• sprzeciw od wyroku zaocznego;
• zarzuty od nakazu zapłaty;
• interwencja główna i uboczna;
• wniosek:
– o wszczęcie postępowania nieprocesowego,
– o ogłoszenie upadłości,
– o wpis i wykreślenie w księdze wieczystej,
– o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o zmianę i wykreślenie tych wpisów;
• skarga:
– o wznowienie postępowania,
– o uchylenie wyroku sądu polubownego,
– na orzeczenie referendarza sądowego,
– na czynności komornika;
• odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty(1), Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Opłacie podlega również wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu, zaświadczenia, wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o wydanie odpisu księgi wieczystej (opłata kancelaryjna).
Jakie są rodzaje opłat sądowych?
Można rozróżnić trzy rodzaje opłat. Pierwsza z nich to opłata stała, którą pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia. Opłata stała nie może być niższa niż 30 złotych i wyższa niż 5.000 złotych.
Przykłady:
1) Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie w przedmiocie oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego lub ławnika.
2) Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o zabezpieczenie dowodu.
3) Opłatę stałą w kwocie 300 zł pobiera się od wniosku o ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego lub rozstrzygnięcie innego organu państwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu.
4) Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od skargi na czynności komornika
5) Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej.
Drugą jest opłata stosunkowa, którą pobiera się w sprawach o prawa majątkowe. Opłata stosunkowa wynosi 5 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 złotych. Opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w postępowaniu grupowym wynosi 2 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 złotych.
Przykład
Powód dochodzi pozwem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 50.000,00 zł. Wartość przedmiotu sportu wynosi 50.000,00 zł, zatem opłata od pozwu wynosi 2.500,00 zł
Trzecią jest opłata podstawowa, którą pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej. Opłata podstawowa wynosi 30 złotych i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi inaczej. Przy czym pobranie od pisma opłaty podstawowej wyłącza pobranie innej opłaty. Regulacji dotyczących opłaty podstawowej nie stosuje się w postępowaniu wieczystoksięgowym oraz w postępowaniu rejestrowym.
Opłata tymczasowa od pozwu
Przepisy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przewidują także opłatę tymczasową. Regulacje ustawy stanowią, że od pisma wniesionego w sprawie o prawa majątkowe, w której wartości przedmiotu sprawy nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia, przewodniczący określa opłatę tymczasową. Opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 1.000 złotych, a w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym od 100 złotych do 10.000 złotych. W orzeczeniu kończącym postępowanie w pierwszej instancji sąd określa wysokość opłaty ostatecznej, która jest bądź opłatą stosunkową, obliczoną od wartości przedmiotu sporu ustalonej w toku postępowania, bądź opłatą określoną przez sąd, jeżeli wartości tej nie udało się ustalić. W tym wypadku opłatę ostateczną sąd określa w kwocie nie wyższej niż 5.000 złotych, mając na względzie społeczną doniosłość rozstrzygnięcia i stopień zawiłości sprawy. W przypadku, gdy okaże się, że opłata ostateczna jest wyższa od opłaty tymczasowej, to sąd orzeka o obowiązku uiszczenia różnicy, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu.
Podstawa prawna:
Przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2010.90.594 j.t.)
