Wszystkich czynności można dokonać samodzielnie lub skorzystać z fachowej pomocy specjalistów i profesjonalnych prawników. Pamiętajmy, że w dochodzeniu należności pieniężnych wspomóc nas mogą również nowe technologie jak np.: system ViBil i wspierający go zespół doświadczonych prawników.
Na początek…
Wezwanie do zapłaty
Pierwszą i podstawą czynnością jaką powinien wykonać wierzyciel to wezwać dłużnika do zapłaty.
Kontrahent powinien wiedzieć, że pamiętamy o jego zobowiązaniu i jesteśmy zdecydowani podjąć niezbędne czynności, aby uzyskać zapłatę.W niektórych przypadkach wezwanie do zapłaty będzie również konieczną czynnością aby sprawić, że dłużnik dowie się o swoim zobowiązaniu i świadczenie stanie się wymagalne.
Wezwanie do zapłaty wymaga określenia roszczenia, jest to o tyle ważne, że pozwala nam uświadomić nie tylko dłużnikowi, ale również samemu sobie jaką kwotę dłużnik jest nam winien zapłacić w całości.
Często bowiem mając na myśli dług, myślimy o kwocie którą kontrahent powinien nam zapłacić jako wynagrodzenie z umowy, tj. o kwocie na którą umówiliśmy się z klientem. Natomiast, jeżeli termin zapłaty upłynął to będziemy mogli naliczyć dłużnikowi dodatkowe odsetki.Czasami brak zapłaty w terminie wyrządził nam szkodę i domagając się spłaty długu możemy żądać naprawienia również tej szkody. W takich przypadkach długiem i należnością którą określimy w wezwaniu do zapłaty będzie łączna kwota zadłużenia i odsetek lub opłat dodatkowych.
W treści samego wezwania powinniśmy wskazać kwotę zadłużenia, z jakiego tytułu wynika, jaki jest okres zadłużenia oraz koniecznie zakreślić termin i sposób spełnienia opóźnionego świadczenia. Możemy również zawrzeć informację o możliwych skutkach nie dokonania zapłaty w terminie. Jednak pamiętajmy, że możliwe skutki muszą być realne do spełnienia i zgodne z prawem, nie mogą stanowić gróźb, zastraszania lub obrażania dłużnika.Wezwanie może też stanowić zaproszenie do podjęcia negocjacji, mediacji lub innej próby polubownego zakończenia sporu.
Przyjmuje się, że aby wezwanie do zapłaty wywoływało wszystkie pożądane skutki prawne powinno być udokumentowane czyli najlepiej wystawione w formie pisemnej i skutecznie doręczone dłużnikowi(np.: listem poleconym). Warto przechowywać zarówno kopię wezwania jak również udokumentowane potwierdzenie odbioru. Wezwania możemy dokonaćtakże w formie elektronicznej w szczególności poprzez wiadomość e-mail, jeżeli mamy pewność, że dany adres e-mail należy do dłużnika i stale się nim posługuje. Szczegółowe zasady dokonywania wezwań i zawiadomień może również przewidywać umowa zawarta między kontrahentami.
Wezwanie możemy skierować jednorazowo lub wielokrotnie dopóki nie otrzymamy zapłaty.Na potrzeby procesu windykacji wystarczające jest zazwyczaj wysłanie jednego, ale dobrze sporządzonego wezwania.
Zawezwanie do próby ugodowej
Nie jest to obowiązkowy krok, jednak może okazać się skuteczny, a czasami bardzo potrzebny.
Zawezwanie do próby ugodowej to nie do samo co wystąpienie z propozycją negocjacji, mediacji lub z gotową propozycją ugodową, którą możemy dokonać w każdym piśmie również w wezwaniu do zapłaty.Zawezwanie do próby ugodowej to sformalizowane pismo procesowe uregulowane przepisami Kodeksu Postępowania Cywilnego. Wniosek taki podlega opłacie, która stanowi zasadniczo jedną piątą opłaty która byłaby należna w przypadku wniesienia pozwu.Wniosek wnosi się do sądu rejonowego według właściwości ogólnej dla dłużnika.
Sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu na które należy się stawić. Wynikiem złożenia zawezwania może być zawarcie z dłużnikiem ugody przed sądem.
Prawomocna ugoda stanowi tytuł egzekucyjny, który po otrzymaniu klauzuli wykonalności może być egzekwowany w postepowaniu komorniczym.
Wystąpienie z zawezwaniem do próby ugodowej prowadzi do przerwania biegu przedawnienia, albowiem jest to czynność podjęta przed sądem w celu dochodzenia roszczenia. Ponadto zawezwanie pozwala nie zrywać całkowicie relacji z kontrahentem.Skłonność do ugodowych rozwiązań wzbudza bowiem większe zaufanie w relacjach biznesowych.Jednakże, w wielu przypadkach z góry można przewidzieć, że zawezwanie do próby ugodowej wobec naszego dłużnika nie przyniesie efektu, dlatego bezpośrednio po bezskutecznym wezwaniu do zapłaty można przejść do sporządzania pozwu.
Wniesienie pozwu
Jeżeli żadne z poprzednich czynności nie poskutkowało to jedynym środkiem prawnym który nam pozostaje w celu dochodzenia zapłaty jest wytoczenie pozwu.
Zasady sporządzania pozwu i jego wniesienia, jak również tryby i sposób postępowania przed sądem zostały uregulowane w ustawie – Kodeks Postepowania Cywilnego.Pozew możemy wnieść w różnych trybach postępowania (oprócz trybu zwykłego również np.: nakazowe, upominawcze, elektroniczne), a wybór docelowego trybu może przynieść nam wymierne efekty i zaoszczędzić część kosztów sądowych. Nie sposób w tym miejscu opisać wszystkich rodzajów postępowania, oraz zasad związanych ze sporządzeniem i wnoszeniem pozwu, jednak należy zwrócić uwagę na kilka zasadniczych kwestii.
Pozew jest pismem które wszczyna całe postępowanie. Jest to kwalifikowane pismo procesowe, powinno spełniać zatem wszystkie wymagania pisma wniesionego do sądu, a ponadto zawierać szereg innych obowiązkowych lub fakultatywnych elementów wymienionych w przepisach.
Pozew podlega opłacie sądowej, która jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu, czyli od wartości pieniężnej której domagamy się zapłaty.
Wnosząc sprawę do sądu domagamy się przyznania ochrony prawnej naszemu roszczeniu wobec dłużnika. Wskazujemy jakiej kwoty się domagamy i na jakiej podstawie oraz opisujemy wszystkie istotne kwestie. Sąd rozpoznaje sprawę na podstawie przedstawionych przez nas treści i dokumentów. Dlatego istotne jest, aby pozew był należycie przygotowany i aby ująć w nim wszelkie twierdzenia, wnioski i dowody potrzebne do orzeczenia zgodnie z naszym żądaniem. Wniesienie pozwu jest oczywiście czynnością która przerywa bieg przedawnienia.
Rozpoznanie sprawy przez sąd, na skutek wniesionego pozwu,może prowadzić do niepodważalnego potwierdzenia istnienia i wymagalności naszego roszczenia które przysługuje wobec dłużnika.
Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności
Posiadając prawomocny wyrok, ugodę, lub nakaz zapłaty nie możemy jeszcze przymusowo wyegzekwować roszczenia od dłużnika.
Podstawę do wszczęcia egzekucji stanowi tytuł wykonawczy, a tytuł wykonawczy to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Zaś tytułem egzekucyjnym jest właśnie przykładowo prawomocny wyrok, ugoda lub nakaz zapłaty.
Aby uzyskać klauzulę wykonalności należy złożyć do sądu, który rozpoznawał sprawę w pierwszej instancji,wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Również w tym przypadku mamy do czynienia ze sformalizowanym pismem sądowym w którym należy określić wszystkie podstawowe dane dotyczące sprawy oraz określić w jakim zakresie żądamy nadania klauzuli wykonalności przedmiotowemu orzeczeniu, czy w całości czy częściowo.
Zasadniczo wniosek nie podlega opłacie sądowej, ale może podlegać opłacie kancelaryjnej za wydanie odpisu orzeczenia jeżeli w toku postępowania występowaliśmy o więcej niż jeden odpis orzeczenia.
Wniosek egzekucyjny
Egzekucję wszczyna się na wniosek wierzyciela. Wniosek o wszczęcie egzekucji, czyli wniosek egzekucyjny składa się wraz z posiadanym tytułem wykonawczym, czyli prawomocnym orzeczeniem sądowym zaopatrzonym w klauzulę wykonalności. Do wniosku należy dołączyć oryginał tytułu wykonawczego.
Wniosek składa się do właściwego komornika, zazwyczaj będzie to komornik który działa przy sądzie rejonowym w okręgu którego dłużnik posiada miejsce zamieszkania. Samo złożenie wniosku nie podlega opłacie, jednak wierzyciel zobowiązany jest do pokrycia wydatków komornika na koszty prowadzenia egzekucji np.: koszty korespondencji. W wyjątkowych przypadkach wierzyciel może zostać zwolniony przez sąd z kosztów egzekucyjnych. Wszystkie poniesione wydatki egzekucyjne są następnie egzekwowane od dłużnika.
We wniosku należy wskazać w jakim zakresie domagamy się egzekucji długu, czy w całości czy w części. Należy pamiętać, że komornik wyegzekwuje tylko te świadczenia które wynikają z tytułu wykonawczego oraz koszty i opłaty egzekucyjne.
Po złożeniu wniosku egzekucyjnego komornik prowadzi postępowanie samodzielnie, a wyegzekwowane od dłużnika pieniądze przekazuje wierzycielowi. Tym samym, jeżeli dłużnik nie spełni swojego świadczenia dobrowolnie to zostanie ono przymusowo wyegzekwowane przez komornika.
