Spis treści
Transakcja handlowa, to (wg ustawy o terminach zapłaty z dnia 12 czerwca 2003 r.):
„Umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2 (podmioty prowadzące działalność gospodarczą), zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością”.
Rodzaje odsetek
Przed wprowadzeniem zmian (do końca 2015 roku) obowiązywały w Polsce następujące rodzaje odsetek:
kapitałowe – odsetki, które płacimy za korzystanie z kapitału, uregulowane art. 5 i 6 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Otrzymywał je sprzedający, jeżeli termin płatności za transakcję był określony w umowie na więcej niż 30 dni.
Odsetki należały się po upływie 30 dni od dnia spełnienia świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury do dnia zapłaty (nie dłużej niż do terminu płatności). Jeśli strony nie ustaliły terminu płatności odsetki liczone były po upływie 30 dni od momentu spełnienia świadczenia przez sprzedawcę i dostarczenia faktury do dnia zapłaty (nie dłużej jednak niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego). Odsetki wyliczone były wg stawki odsetek ustawowych (art. 359 KC). Do końca 2015 r. stawka odsetek ustawowych wynosiła 8 % zaś stawka odsetek maksymalnych 10% (czterokrotność stopy kredytu lombardowego).
za opóźnienie – odsetki te regulowane były przez art. 7 ustawy o terminach płatności w transakcjach handlowych – zgodnie z tym przepisem jeśli wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie lub wezwaniu przysługiwały mu bez wezwania odsetki za zwłokę liczone od dnia wymagalności świadczenia do dnia zapłaty. Wskazując wysokość odsetek art. 7 kierował do art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej (dwukrotność stopy kredytu lombardowego + 2 punkty procentowe nie mniej niż 8%). Z końcem roku 2015 stawka ta wynosiła 8%. Strony mogły ustalić wyższą stopę odsetek.
Nowe stawki odsetek
Od początku 2016 roku obowiązują nowe stawki odsetek naliczanych od transakcji handlowych. Dotyczą one wysokości odsetek opisanych powyżej. I tak:
odsetki kapitałowe – ich wysokość i zasady stosowania reguluje art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Zgodnie z nim, jeśli strony ustaliły termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może zażądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni od dnia spełnienia świadczenia i dostarczenia faktury lub rachunku do dnia zapłaty (nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego).
Zgodnie z art. 359 KC w brzmieniu od stycznia 2016 r. wysokość odsetek ustawowych to suma stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych (obecnie jest to 5 %). Maksymalna wysokość tych odsetek to dwukrotność odsetek ustawowych czyli w tym momencie 10%. Odsetek kapitałowych nie stosujemy już kiedy strony nie ustaliły terminu płatności.
odsetki za opóźnienie – w przypadku transakcji między przedsiębiorcami nie stosujemy odsetek wynikających z art. 481 KC, stosujemy tu tylko odsetki wynikające z ustawy o terminach zapłaty.
Zgodnie z art. 4 ust. 3 ww. ustawy wysokość tych odsetek stanowi sumę stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych. Wysokość odsetek jest ustalana dwa razy w roku w oparciu o stopy referencyjne obowiązujące w dniu 1 stycznia i 1 lipca. Stopę ustaloną 1 stycznia stosujemy do odsetek należnych za okres od 1 stycznia do 30 czerwca, ustaloną 1 lipca do odsetek należnych za okres od 1 lipca do 31 grudnia. Od 1 stycznia 2016 r. wysokość ustawowych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych wynosi 9,5 %.
