Spis treści
Minimalna stawka godzinowa jako gwarancja godziwości wynagrodzenia
Za wykonaną pracę należy się godziwe wynagrodzenie. Jeden z naczelnych postulatów prawa pracy niekoniecznie miał w praktyce zastosowanie w przypadku umów cywilnoprawnych. Dlatego by ukrócić nieuczciwy proceder wykorzystywania pracowników na tzw. śmieciówkach, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie od 1 stycznia 2017 roku minimalnej stawki godzinowej dotyczącej pracy wykonywanej na podstawie umowy zlecenia oraz umowy o świadczenie usług do których stosuje się przepisy o zleceniu.
Minimalna stawka godzinowa dla samo zatrudnionych
Gwarancją otrzymywania minimalnej stawki godzinowej objęte zostały osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej, a także tzw. „samozatrudnieni”, tj. osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą niezatrudniające pracowników lub niezawierające umów ze zleceniobiorcami, których działalność została zarejestrowana w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Wysokość minimalnej stawki godzinowej
Od 1 stycznia 2018 r. dla pracujących na określonych umowach zlecenia oraz umowach o świadczenie usług, w tym samozatrudnionych obowiązuje minimalna stawka godzinowa w wysokości 13,70 zł. Kwota ta jest corocznie waloryzowana stosownie do wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego osobom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy. Wysokość minimalnej stawki godzinowej stanowi kwotę przysługującą zleceniobiorcy za każdą godzinę wykonanego zlecenia lub świadczonych usług, podlegającą opodatkowaniu i oskładkowaniu, według zasad określonych w powszechnie obowiązujących przepisach, a także ewentualnym potrąceniom wierzytelności oraz egzekucji, z uwzględnieniem art. 833 kodeksu postępowania cywilnego. Przy ustalaniu należnego zleceniobiorcy wynagrodzenia istnieje możliwość potrącenia, z przysługującego zleceniobiorcy lub świadczeniobiorcy wynagrodzenia, wierzytelności należnych zleceniodawcy lub usługodawcy.
Kogo obejmuje minimalna stawka godzinowa?
Minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie do umów zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) lub umów o świadczenie usług do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 Kodeksu cywilnego). Gwarancją otrzymywania stawki objęte zostały osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które prowadzą działalność jednoosobowo i osobiście wykonują zadania wynikające z umowy. Minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie do osób samozatrudnionych wykonujących działalność gospodarczą zarejestrowaną w Polsce lub w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Podmiotami zobowiązanymi do wypełnienia obowiązków wynikających z minimalnej stawki godzinowej są przedsiębiorcy oraz inne jednostki organizacyjne (np. instytucje publiczne, urzędy administracji rządowej).
Warto też pamiętać, że minimalna stawka godzinowa ma zastosowanie również do umów zawartych w formie ustnej. W takim przypadku, zleceniodawca, przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub świadczenia usług, powinien potwierdzić zleceniobiorcy ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin.
Zastosowanie minimalnej stawki godzinowej a określenie w umowie wynagrodzenia w stawce godzinowej
Aby zastosowanie znalazła minimalna stawka godzinowa strony nie muszą w umowie określić wynagrodzenia w stawce godzinowej. Wynagrodzenie może być w umowie określone dowolnie, np. w stawce miesięcznej. Istotne jest, aby wypłacone wynagrodzenie, w przeliczeniu na godzinę wykonanej pracy, nie było niższe niż gwarantowana minimalna stawka godzinowa obowiązująca w danym roku. Co do zasady, kwestia ustalania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług powinna być określona w umowie zawartej przez strony. W przypadku braku takich ustaleń to zleceniobiorca będzie zobowiązany do przedłożenia w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informacji o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.
Do jakich umów nie ma obowiązku stosowania minimalnej stawki godzinowej?
Nie wszystkie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług podlegają obowiązkowi zapewnienia minimalnej stawki godzinowej. Obowiązek ten nie ma zastosowania do umów zawieranych między osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej.
Wyłączone spod stosowania minimalnej stawki godzinowej zostały także następujące umowy, o których mowa w art. 734 i art. 750 Kodeksu cywilnego:
- jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne; przesłanką wyłączenia ze stosowania obowiązku zapewnienia minimalnej stawki godzinowej jest więc spełnienie trzech warunków łącznie (czas, miejsce i prowizja),
- określone umowy o świadczenie usług dotyczące sprawowanej osobiście w sposób ciągły całodobowej opieki nad osobami lub grupą osób.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r., poz. 847, ze zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2017 r w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1747)
