Po przeprowadzeniu egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką, radcowską, notarialną i komorniczą komisja kwalifikacyjna ustala wynik kandydata w drodze uchwały i doręcza odpis uchwały kandydatowi i Ministrowi Sprawiedliwości. Przewodniczący komisji kwalifikacyjnej niezwłocznie ogłasza wyniki egzaminu wstępnego. W terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały komisji kwalifikacyjnej ustalającej wynik egzaminu wstępnego, kandydatowi służy odwołanie do Ministra Sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości rozstrzyga odwołanie w formie decyzji administracyjnej. Jeżeli w trakcie ponownego rozpoznania sprawy na skutek złożonego odwołania od uchwały zostanie stwierdzony błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka pisarska zawarta w uchwale komisji kwalifikacyjnej, Minister Sprawiedliwości uchyla uchwałę i przekazuje sprawę komisji kwalifikacyjnej do ponownego rozpoznania. Minister ocenia sprawę ustalenia wyniku egzaminu w świetle całokształtu okoliczności i bada, czy wynik ten został prawidłowo ustalony przez komisję egzaminacyjną działającą jako organ I instancji. Minister ocenia cały egzamin, także merytoryczną poprawność pytań i merytoryczną poprawność odpowiedzi wskazanych w kluczu, jako prawidłowe. Od wyniku tej oceny zależy rzetelność ustalenia wyniku egzaminu kandydata i zgodność prawem decyzji o ustaleniu wyniku egzaminu.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 11 sierpnia 2010 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1146/10), uchwała komisji ustalająca wynik egzaminu ma niewątpliwie charakter decyzji administracyjnej, a odwołanie (…) jest odwołaniem w rozumieniu art. 127 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z powyższym przepisem, od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji.
Jeżeli chodzi o egzamin na aplikację ogólną, to odwołanie również przysługuje. Jedyną różnicą jest to, że dotyczy ono nie uchwały w przedmiocie wyniku egzaminu wstępnego, a decyzji wydawanej przez Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w przedmiocie przyjęcia danej osoby na aplikację ogólną. Pozostałe reguły dotyczące wnoszenia odwołania i organu, do którego należy je skierować są identyczne jak w przypadku odwołań od wyników egzaminów wstępnych na aplikacje korporacyjne. Podkreślmy, że odwołanie jest w tym przypadku rozpatrywane w terminie 14 dni od dnia jego wniesienia. Od decyzji Ministra Sprawiedliwości przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji.
Widać zatem, że odwołanie od wyniku przeprowadzonego egzaminu wstępnego jest jak najbardziej możliwe. Jest to nierzadko szansa dla tych osób, którym zabrakło niewiele do osiągnięcia limitu punktów, który uprawnia na przyjęcia danego kandydata na aplikację. Zdarzają się bowiem przypadki uwzględnienia odwołań i kwalifikacji skarżących do odbycia wymarzonej aplikacji prawniczej. Zdaniem WSA w Warszawie, pytania testowe na każdą aplikację winny być rzeczywiście trudnym i wymagającym solidnej wiedzy – testem umiejętności kandydata na przyszłego aplikanta, ale zarazem testem wyłącznie na wiedzę wynikającą z określonych dziedzin prawa i instytucji prawnych ukształtowanych przez prawo pozytywne, a nie egzaminem ze znajomości niejednoznacznych i kontrowersyjnych często poglądów wyrażanych przez doktrynę, czy też przez judykaturę. Kryteria naboru na aplikację, w tym zakres merytoryczny egzaminu konkursowego, powinny być jasno i precyzyjnie sformułowane. Niedopuszczalne jest, aby w pytaniach pojawiały się zagadnienia prawne, co do których zarówno doktryna, jak i orzecznictwo nie doszły do wspólnych konkluzji, albowiem nie jest właściwe wymaganie od ewentualnych adeptów zawodów prawniczych jednoznacznego rozstrzygania zagadnień prawnych, co do których nie są zgodne również autorytety prawnicze.
