Stwierdzenie, że każdy komornik musi posiadać wykształcenie prawnicze jest oczywiście słuszne. Nie jest to jednak wystarczające do uzyskania powyższego tytułu zawodowego. Fakt, iż komornicy wykonują bardzo odpowiedzialne czynności (choć nie zawsze respektowane przez dłużników), wymaga posiadania od nich określonych cech charakteru, wiedzy oraz doświadczenia. Te z kolei można nabyć dzięki szkoleniu – aplikacji komorniczej.
Jak stanowi art. 10 w/w aktu prawnego, na stanowisko komornika może zostać powołana osoba, która:
- posiada obywatelstwo polskie;
- ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- posiada nieposzlakowaną opinię;
- nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
- nie jest podejrzana o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
- ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra prawa lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
- posiada zdolność psychiczną i fizyczną pozwalającą na pełnienie obowiązków komornika, którą ustala lekarz medycyny pracy;
- odbyła aplikację komorniczą;
- złożyła egzamin komorniczy;
- pracowała w charakterze asesora komorniczego co najmniej 2 lata;
- ukończyła 26 lat.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że zgodnie z nowelizacją ustawy o komornikach z dnia 23 sierpnia 2013 r., zniesiono wymóg zdolności do pełnienia obowiązków komornika za względu na stan zdrowia. Przepis ten został zastąpiony koniecznością posiadania zdolności psychicznej i fizycznej pozwalającej na pełnienie obowiązków komornika, którą ustala lekarz medycyny pracy.
Powyższy katalog nie jest jednak bezwzględnie wiążący, ponieważ ustawodawca przewidział odstępstwa od konieczności odbycia aplikacji czy złożenia egzaminu komorniczego. Wymogi te nie dotyczą bowiem osób, które ukończyły aplikację sądową, prokuratorską, adwokacką, radcowską lub notarialną i zdały wymagany egzamin, oraz osób, które w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed dniem złożenia wniosku o powołanie na stanowisko asesora komorniczego były zatrudnione co najmniej 3 lata na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym lub w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego.
Dodatkowo, odbycie aplikacji komorniczej, złożenie egzaminu zawodowego, ukończenie 26 lat oraz praca w charakterze asesora komorniczego w wymiarze co najmniej 2 lat, nie dotyczy sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, radców lub starszych radców Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz osób posiadających stopień doktora nauk prawnych.
Brak wymogu odbycia aplikacji pojawia się także względem:
- osób, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 3 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed dniem złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych;
- osób, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 3 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed dniem złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej.
