Zasiłek rodzinny
Jednym ze świadczeń rodzinnych mającym na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka jest zasiłek rodzinny i dodatki do tego zasiłku. Warto wiedzieć, że o ten zasiłek mogą się starać nie tylko obywatele polscy. Mają do niego prawo również cudzoziemcy mający obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo ci, którzy mają zezwolenie na osiedlenie się w Polsce, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgodę na pobyt tolerowany, status uchodźcy albo jeżeli mieszkają razem z rodziną na terytorium RP. Powinni jednak mieszkać w Polsce przez co najmniej rok przed złożeniem wniosku oraz przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują zasiłek rodzinny.
Głównym warunkiem uprawniającym do przyznania zasiłku rodzinnego oraz dodatków jest kryterium dochodowe. Od 1 listopada 2012r. zasiłek rodzinny otrzymają tylko te osoby, w których rodzinach przeciętny miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 539,-zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 623,-zł. Jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego, o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, zasiłek przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym świadczenie nie przysługuje. Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
– rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
– opiekunowi faktycznemu dziecka (osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),
– osobie uczącej się (osobie pełnoletniej uczącej się i niepozostającej na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).
Świadczenie to przysługuje rodzicom lub opiekunom prawnym albo faktycznym do ukończenia przez dziecko:
– do 18 roku życia,
– nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
– 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje również osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia. Jeżeli w trakcie pobierania zasiłku rodzinnego dziecko ukończy odpowiednio 18, 21, lub 24 rok życia, zasiłek przysługuje także za miesiąc, w którym dziecko ukończyło ten wiek.
Wysokość zasiłku zależy od wieku uprawnionego dziecka i wynosi miesięcznie:
1) 77,-zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 lat,
2) 106,-zł na dziecko powyżej 5 lat do ukończenia 18 roku życia,
3) 115,-zł na dziecko powyżej 18 lat do ukończenia 24 roku życia.
Dodatki do zasiłku rodzinnego
Osobom uprawnionym do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
– urodzenia dziecka – świadczenie jednorazowe w wysokości 1000,-zł,
– opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – 400,-zł miesięcznie,
– samotnego wychowywania dziecka – 170,-zł miesięcznie na dziecko, nie więcej niż 340,-zł na wszystkie dzieci,
– wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – 80,-zł miesięcznie na trzecie i kolejne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego,
– kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego – 60,-zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia i 80,-zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
– rozpoczęcia roku szkolnego – 100,-zł na dziecko, raz w roku do zakończenia danego okresu zasiłkowego,
– podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania – 90,-zł lub 50,-zł na dziecko, przez 10 miesięcy.
Przyznanie jednego lub kilku dodatków zależy od aktualnej oraz udokumentowanej sytuacji życiowej osoby wnioskującej o świadczenia rodzinne. W celu uzyskania zasiłku rodzinnego należy złożyć wniosek do urzędu gminu lub ośrodka pomocy społecznej właściwego dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o to świadczenie. Świadczenia rodzinne przyznawane są na okres zasiłkowy, który trwa od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. W związku z tym co roku trzeba od nowa składać dokumenty.
Świadczenie pielęgnacyjne
Z kolei świadczenie pielęgnacyjne jest formą pomocy dla osoby, która zrezygnowała z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby opiekować się chorym dzieckiem. W tym przypadku nie można być również zarejestrowanym w urzędzie pracy. O świadczenie to może ubiegać się matka, ojciec lub inna osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny nad niepełnosprawnym dzieckiem. Ponadto może być ono przyznane opiekunowi faktycznemu dziecka. Osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki. Najważniejsze jest, aby taka osoba naprawdę sprawowała opiekę nad niepełnosprawnym. Dziecko, nad którym jest sprawowana opieka musi legitymować się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W takim orzeczeniu musi znaleźć się wskazanie o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Wniosek o świadczenie pielęgnacyjne składa się w urzędzie gminy lub miasta, zazwyczaj w ośrodku pomocy społecznej, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskującego. W chwili obecnej wysokość świadczenia nie jest uzależniona od dochodów uzyskiwanych przez członków rodziny i wynosi 520,-zł. Gmina odprowadza także za opiekuna składki na ubezpieczenie społeczne i składkę zdrowotną. Prawo do świadczenia jest ustalane na czas nieokreślony, chyba, że orzeczenie o niepełnosprawności ma charakter czasowy.
Zasiłek pielęgnacyjny
Kolejnym świadczeniem jest zasiłek pielęgnacyjny, który jest przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji niepełnosprawnego dziecka. Niezdolność do samodzielnej egzystencji musi być spowodowana naruszeniem sprawności organizmu, co powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki. W takiej sytuacji niezbędna jest pomoc drugiej osoby w zaspokajaniu jego podstawowych potrzeb życiowych. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
– niepełnosprawnemu dziecku,
– osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
– osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.
Zasiłek ten jest przyznawany bez względu na wysokość dochodów, na czas nieokreślony. W sytuacji, gdy orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności dziecka, zostało wydane czas określony, prawo do zasiłku przysługuje na orzeczony okres. Prawo do tego świadczenia ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. Osoba, która uzyska kolejne orzeczenie może starać się o kontynuowanie wypłaty zasiłku pielęgnacyjnego. Zasiłek jest wypłacany przez ośrodki pomocy społecznej, a jego wysokość wynosi 153,-zł miesięcznie.
Inne zasiłki
Warto pamiętać, że jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 351,-zł może ona otrzymać zasiłki z pomocy społecznej, np. zasiłek celowy na żywność, odzież, leki, leczenie, opał czy też zasiłek okresowy. Zasiłki te mogą być przyznane jako bezzwrotne lub takie do zwrotu.
