Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami regulującymi opodatkowanie dochodów osób fizycznych podatnicy, mający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Jednocześnie w odniesieniu do niektórych kategorii dochodów uzyskanych za granicą podatnicy ci podlegają obowiązkowi podatkowemu w państwie uzyskania dochodów. Teoretycznie okoliczność taka powinna skutkować koniecznością zapłaty podatku w obu państwach – w państwie uzyskania dochodu oraz w państwie zamieszkania podatnika. Zapobiegać tej niekorzystnej dla podatników sytuacji mają dwustronne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawierane pomiędzy zainteresowanymi państwami.
W ustawie przewidziano umorzenie zaległości podatkowych wraz z należnymi odsetkami dla podatników, którzy nie dokonali rozliczenia z tytułu podatku dochodowego, pod warunkiem złożenia przez nich zeznania podatkowego. Założono także zwrot podatku dochodowego dla podatników, którzy dokonali takiego rozliczenia i zapłacili podatek.
Umorzenie zaległości lub zwrot zostaną przyznane na wniosek podatnika. Kwotę umorzenia lub zwrotu określi urząd skarbowy, co odciąży podatnika od konieczności samodzielnego wyliczania tych kwot. Rozwiązanie to będzie obejmowało lata 2002-2007. Do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2008 r. będzie miała zastosowanie ulga w podatku dochodowym. Projekt przewiduje, że wniosek o umorzenie zaległości lub zwrot dotyczący 2002 r. trzeba będzie złożyć w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy, w pozostałych przypadkach w ciągu 6 miesięcy od dnia jej obowiązywania.
Ustawa zawiera także przepisy, które uniemożliwią pociągniecie do odpowiedzialności karno-skarbowej podatników, którzy nie rozliczyli w Polsce dochodów z pracy uzyskanych za granicą. Te przepisy mają wejść w życie z dniem ogłoszenia ustawy.
Ustawa nie obejmuje swym zakresem przedmiotowym m.in. przychodów z emerytur i rent, najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, kapitałów pieniężnych i praw majątkowych czy odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części. W uproszczeniu, dla określenia tej kategorii przychodów można posłużyć się pojęciem przychodów ze źródeł położonych zagranicą. Kategorii tej można przeciwstawić przychody z działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Już tak ogólnie zakreślone kryterium podziału wskazuje na odrębności pomiędzy obiema kategoriami przychodów, związane przede wszystkim ze sposobem ich uzyskania.
Aby ustawa odpowiadała konstytucyjnym zasadom równości i sprawiedliwości koniecznym było wprowadzenie rozwiązania eliminującego zróżnicowanie sytuacji prawnej osób, które płaciły podatki zgodnie z obowiązującym prawem i tych, które – według ustawy – mogłyby skorzystać z umorzenia części zaległości podatkowej. Temu celowi słuzy wprowadzenie instytucji zwrotu odpowiedniej części zapłaconego podatku podatnikom, którzy wypełnili ciążący na nich obowiązek podatkowy. Ustawa ta jest korzystna dla podatników.
