W większości przypadków samochód stanowi środek trwały firmy, a to oznacza konieczność stopniowego rozliczenia zakupu w kosztach podatkowych poprzez odpisy amortyzacyjne. Co prawda prawem do jednorazowego rozliczenia w kosztach wartości zakupionego pojazdu dysponują tzw. mali podatnicy (czyli tacy, których przychody w minionym roku nie przekroczyły równowartości 1 200 000 euro) oraz podatnicy, którzy zakupu dokonali w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności. Przywilej taki dotyczy jednak wyłącznie środków trwałych zaliczanych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, przykładowo samochodów ciężarowych. Z takiej możliwości nie skorzysta więc właściciel auta osobowego. Jest jednak rozwiązanie pozwalające przedsiębiorcy rozliczyć zakup samochodu osobowego jednorazowo w kosztach uzyskania przychodu.
Samochód niespełniający wymogu czasowego
Jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć zakup samochodu, który nie będzie stanowił środków trwałych firmy. Tak będzie w przypadku auta, które ma być używane w firmie krócej niż rok. Z taką sytuacją możemy mieć do czynienia np. wtedy, gdy przedsiębiorca kupuje samochód na firmę, a następnie (przed upływem 12 miesięcy) przeznacza go na cele osobiste.
Amortyzacji podlega każdy przedmiot (m.in. środek transportu), który spełnia definicję środka trwałego, czyli:
- stanowi własność lub współwłasność podatnika i jest nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
- jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia go do użytkowania,
- przewidywalny okres jego użytkowania wynosi ponad 1 rok,
- podatnik wykorzystuje go na potrzeby związane z prowadzoną przez siebie działalnością lub oddaje do używania na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy.
Stanowisko takie potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 05.12.2012 r., o sygn. IPPB1/415-1169/12-4/JB. Samochód osobowy, który wprowadzony został do działalności gospodarczej podatnika z zamiarem przekazania go przed upływem jednego roku na cele osobiste podatnika, będzie mógł zostać jednorazowo i bezpośrednio rozliczony w kosztach podatkowych. Co ważne, organ zaznacza, że zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie składników majątku będzie możliwe, jeżeli podatnik wykaże, że składniki te były faktycznie wykorzystywane w działalności i przyczyniły się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Wysoki koszt nie zawsze atrakcyjny
Rozważając możliwość jednorazowego rozliczenia zakupu w kosztach podatkowych przedsiębiorca musi więc wziąć pod uwagę także planowane przychody. W sytuacji bowiem gdy koszty w danym roku przewyższą uzyskane przychody z danego źródła, powstanie tzw. strata podatkowa. Można ją co prawda rozliczyć podatkowo w kolejnych latach, jednak potrzebne będą do tego odpowiednio wysokie przychody. O wysokość straty poniesionej w danym roku, można obniżyć dochód uzyskany w najbliższych kolejnych pięciu latach, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 % kwoty tej straty. Oznacza to, że jednorazowe rozliczenie w kosztach zakupu samochodu może być atrakcyjne podatkowo jednak przede wszystkim dla tych przedsiębiorców, którzy fazę znacznych inwestycji w firmę mają chwilowo za sobą. W innym razie warto jednak pomyśleć o korzystaniu z samochodu przez okres dłuższy niż rok i rozłożyć rozliczenie zakupu w kosztach stopniowo. Podstawowy okres amortyzacji samochodu osobowego to 5 lat. Oznacza to, że w przypadku amortyzacji o wartości początkowej 60 tys. zł przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodu rocznie 12 tys. zł, a nie 60 tys. zł tak jak przy jednorazowym koszcie podatkowym.
Droga pomyłka
Przy jednorazowym rozliczaniu kwoty wprowadzonego do firmy samochodu osobowego warto zachować ostrożność. Jeśli okaże się bowiem, że podatnik faktycznie wykorzystywał taki samochód dłużej niż rok, będzie musiał dokonać poważnej korekty. Chodzi tu o swego rodzaju „wyjęcie” wartości zakupionego pojazdu z kosztów, a zaliczenie do nich odpisów amortyzacyjnych.
Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care
