Nadanie numeru NIP
Takie samo stanowisko zajmowała Rzecznik Praw Obywatelskich, która na początku roku wystosowała pismo w tej sprawie do ministra finansów. Przedsiębiorcy w skargach do Rzecznika podnosili, że w przypadku gdy zamierzali skorzystać z usług wirtualnego biura, to organy prowadzą długotrwałe postępowania w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej. Niejednokrotnie postępowania te kończyły się wydaniem decyzji o odmowie nadania NIP. Dodatkowo, organy podatkowe stosują niejednolite praktyki w skali całego kraju w zakresie procedury nadania NIP. Rzecznik zauważył, że w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, wśród zamkniętego katalogu przesłanek uzasadniających wydanie decyzji o odmowie nadania NIP nie znajduje się wskazanie przez podatnika jako siedziby adresu biura wirtualnego.
Należy wskazać, że zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami postępowanie w sprawie nadania NIP powinno ograniczyć się do badania kompletności i formy zgłoszenia identyfikacyjnego. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Według Rzecznika, dostrzegając konieczność przeciwdziałania nieuczciwym praktykom polegającym na wykorzystywaniu wirtualnych biur w celu unikania opodatkowania, nie można zgodzić się z praktyką organów podatkowych, zmierzającą do odmowy nadania NIP tylko dlatego, że przedsiębiorca rejestruje działalność pod adresem biura wirtualnego. Aktualnie podatnicy coraz częściej decydują się na korzystanie z biur wirtualnych. Docelowo takie rozwiązanie zmierza do ograniczenia kosztów obsługi biurowej. Działania organów podatkowych nie powinny stanowić utrudnienia dla małych i średnich przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej.
Procedura nadania numeru NIP
W przedmiotowej sprawie, spółka z o.o. zgłosiła za pośrednictwem Sądu Rejonowego do Urzędu Skarbowego zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2. W myśl art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U z 2012 r., poz. 1314) zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera w szczególności pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych. Następnie organy podatkowe odmówiły nadania NIP spółce stwierdzając, że dokonane zgłoszenie identyfikacyjne nie spełnia wymogów określonych dla tego zgłoszenia, ponieważ nie zawiera dokładnego adresu siedziby spółki (nr lokalu). Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że pod wymienionym adresem nie są wykonywane funkcje zarządcze spółki, a adres został jedynie użyczony w celu rejestracji spółki oraz odbioru korespondencji w jej imieniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97) dokonano m.in. zmiany ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Wprowadzone zmiany miały na celu uporządkowanie i uproszczenie zasad ewidencjonowania przedsiębiorców. Jak zauważono w uzasadnieniu wyroku, podmioty ubiegające się o nadanie NIP nie muszą już przedkładać poza wnioskiem żadnych dodatkowych dokumentów, takich jak umowa spółki czy umowa potwierdzająca prawo do lokalu. Ustawodawca w rozdziale drugim ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników szczegółowo uregulował postępowanie w sprawie nadania numeru NIP. Postępowanie w sprawie nadania tego numeru powinno sprowadzać się jedynie do sprawdzenia spełnienia tych warunków formalnych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że wbrew stanowisku organów zgłoszenie identyfikacyjne spółki odpowiadało wymogom art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. i zawiera w szczególności adres siedziby spółki. Jak wskazał WSA, z treści obowiązujących przepisów nie można wyprowadzić wniosku, że adres siedziby spółki musi zawierać oprócz miejscowości, ulicy i jej numeru również numer lokalu i to szczególnie w sytuacji, gdy na nieruchomości nie ma wyodrębnionych lokali użytkowych czy mieszkalnych.
W opinii sądu, spółka z o.o. trafnie wskazała, że przepisy Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15.03.2011r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej nie mają zastosowania w sprawie nadania NIP. Określone w art. 10 tego Rozporządzenia "miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika" ma zastosowanie tylko na użytek stosowania art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112/WE. W toku postępowania o nadanie NIP organy nie są uprawnione do badania, czy pod wskazanym adresem wykonywane są funkcje zarządcze spółki. Także okoliczność, że pod wskazanym adresem maja siedzibę także inne spółki nie może mieć wpływu na kwestię nadania numeru NIP stronie skarżącej (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie C-527/11 w sprawie Valsts ieņēmumu dienests v. Ablessio SIA, Lex nr 1288400).
Zważywszy na powyższe argumenty, Wojewódzki Sąd Administracyjny ocenił, że zgłoszenie identyfikacyjne spółki odpowiadało wymogom art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Brak więc było podstaw do wydania decyzji odmawiającej nadania NIP na podstawie art. 8c ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy.
Podstawa prawna:
- wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 7 sierpnia 2013 r. (sygn. akt I SA/Łd 436/13)
- wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 sierpnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 3549/13)
- art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U z 2012 r., poz. 1314)
