Istota, forma i treść umowy darowizny
Warto wiedzieć, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Ponieważ w tym przypadku nie ma żadnych ograniczeń co do przedmiotu darowizny, jej przedmiotem może być także samochód. W celu przekazania darowizny darczyńca powinien złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Oznacza to, że umowa ta staje się ważna z chwilą jej wykonania, czyli w tym przypadku z chwilą wydania samochodu. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na konieczność przerejestrowania auta, umowa darowizny samochodu musi być co najmniej zawarta na piśmie. Bez takiego dokumentu nie będzie bowiem można dokonać jego rejestracji. Prawidłowo sporządzona umowa darowizny pojazdu powinna określać miejsce jej zawarcia, datę oraz strony umowy, czyli darczyńcę i obdarowanego ze wskazaniem ich danych identyfikacyjnych. Trzeba również podać dokładny opis przedmiotu darowizny, czyli wskazać markę i model samochodu, rok jego produkcji, numery rejestracyjne i numer nadwozia. W umowie należy także zawrzeć informację, czy samochód nie stanowi przedmiotu praw osób trzecich, czy nie jest obciążony długami oraz jaki jest jego stan techniczny i wyposażenie. Ponadto, jeżeli pojazd został wydany w dniu podpisania umowy lub wcześniej, wówczas trzeba zamieścić oświadczenie obdarowanego o odebraniu przez niego przedmiotu darowizny. Umowa powinna zawierać oświadczenie darczyńcy o stopniu pokrewieństwa z obdarowanym i o liczbie dokonanych na jego rzecz darowizn, co ma istotne znaczenie dla podatku od spadków i darowizn. Umowę muszą podpisać wszystkie strony.
Obowiązek podatkowy
Warto wiedzieć, że zgodnie z art. 1 ust. 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi podlega nabycie tytułem darowizny przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli umowa darowizny samochodu jest zawierana w formie aktu notarialnego, wówczas to notariusz oblicza, pobiera i odprowadza ten podatek do urzędu skarbowego. We wszystkich innych sytuacjach, taki obowiązek ciąży na obdarowanym. Należy pamiętać, że zwolnieni od przedmiotowego podatku są małżonek, zstępni (dzieci), wstępni (rodzice), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha pod warunkiem, że zgłoszą nabycie własności samochodu rzeczy właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego tj. od dnia zawarcia umowy lub od dnia otrzymania samochodu. W razie niezgłoszenia faktu otrzymania darowizny do urzędu skarbowego, nabycie własności samochodu podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej. Co istotne, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty 9.637,-zł. Warto przypomnieć, że do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. II grupę podatkową stanowią zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. III grupa podatkowa to inni nabywcy. Dla celów podatku od spadków i darowizn istotne znaczenie ma kwota wolna od podatku, która zależna jest od tego, do jakiej grupy podatkowej należy obdarowany. I tak w przypadku I grupy podatkowej kwota ta wynosi 9.637,-zł, dla II grupy podatkowej jest to 7.276,-zł a dla III grupy podatkowej – 4.902,-zł. Jeżeli więc wartość darowanego pojazdu nie przekracza pewnej kwoty (zależnej od stopnia pokrewieństwa darczyńcy i obdarowanego), wówczas obdarowany nie zapłaci podatku od spadków i darowizn.
Przerejestrowanie samochodu
Należy pamiętać, że w przypadku darowizny samochodu trzeba dopełnić wszystkich formalności, których dokonuje się sprzedaży auta. Pojazd trzeba bowiem przerejestrować na nowego właściciela. Obdarowany musi więc zgłosić się do wydziału komunikacji starostwa powiatowego lub miasta na prawach powiatu, właściwego dla miejsca jego zamieszkania. W urzędzie powinien przedstawić umowę darowizny samochodu, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu (jeśli była wydana) oraz dowód uiszczenia opłaty. Z kolei darczyńca ma obowiązek zawiadomić swój zakład ubezpieczeń o przeniesieniu własności pojazdu, z uwagi na obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Obdarowany może bowiem wypowiedzieć umowę ubezpieczenia OC, bądź też zdecydować się na jej kontynuację.
