Spis treści
Osoby, które uzyskują dochody z wynajmu, mogą je opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Jako że stawka wynosi 8,5%, wiele osób z tego rozwiązania korzysta. Jednak kiedy wynajmujący okazuje się niesolidny, pojawiają się kłopoty. Bo – wg fiskusa – odsetki od spóźnionych płatności pochodzą z innego źródła przychodów niż należność główna.
Jedno źródło, dwa zeznania
Do Izby Skarbowej w Katowicach zwrócił się podatnik, który osiąga dochody z najmu prywatnego budynku usługowego. Dochody z tego źródła rozlicza ryczałtem z zastosowaniem stawki 8,5%. Ale z powodu spóźnienia wynajmującego z płatnościami podatnik musiał wystawić notę odsetkową. I aby uniknąć kłopotów z rozliczeniem, zapytał fiskusa o to, jaki należy podatek naliczyć od uzyskanych odsetek.
Jego zdaniem, odsetki naliczone od spóźnionego czynszu powinny być objęte podatkiem zryczałtowanym, jako że ich źródłem jest najem, tak samo jak w przypadku płatności głównej.
Z tym stanowiskiem nie zgodziła się Izba Skarbowa w Katowicach. W interpretacji z 11 czerwca 2015 r. (sygnatura IBPBII/2/4511-329/15/MW) uznała to stanowisko za nieprawidłowe.
W wykładni urzędnicy, powołując się na kodeks cywilny, stwierdzili, że odsetek nie można utożsamiać ze świadczeniem głównym, jako że mają one charakter uboczny, gdyż nie wynikają z umowy ale z niewykonania zobowiązań na czas. A skoro tak, to nie można zakwalifikować odsetek jako przychodu z najmu. Skoro zaś nie z najmu, to należy – wg urzędników fiskusa – uznać je za przychody z innych źródeł.
Wygodne inne przychody
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje itd.
Jak widać, o odsetkach nie ma mowy, ale urzędnicy zwrócili uwagę, że skoro w przepisie pojawia się sformułowanie „w szczególności”, to znaczy, że katalog innych przychodów jest otwarty i można do niego dodawać przychody z innych od wymienionych źródeł. W tym przychody z odsetek.
W rezultacie skoro odsetki – jako uboczne w stosunku do głównej płatności – można zakwalifikować jako przychód z innych źródeł, to należy go opodatkować wg skali podatkowej, a więc rozliczyć przy użyciu formularza PIT-36. I takim podsumowaniem kończy się cytowana interpretacja podatkowa.
Sądy uważają inaczej
To rozwiązanie jest i mniej wygodne dla podatnika – bo musi składać dwa formularze zamiast jednego, i mniej korzystne. W przypadku odsetek bowiem trudno o koszty uzyskania przychodu, co oznacza, że faktycznie opodatkowaniu podlega przychód, a najniższa stawka wynosi 18%. I być może ten ostatni element jest przyczyną, dla którego organy skarbowe starają się zaliczać praktycznie każdy rodzaj odsetek, otrzymywanych przez podatników, jako przychody z innych źródeł.
Ale najważniejsze jest, że rozumowania organów skarbowych nie podzielają sądy. Przykładem może być orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 25 marca 2015 r. (sygnatura I S/Łd 1414/14). W tamtej sprawie chodziło o odszkodowanie, jakie po procesie sądowym w Hiszpanii uzyskała kobieta, która w wypadku w tamtym kraju straciła męża. Część z kwoty, którą otrzymała podatniczka, to odsetki.
Wystąpiła ona o interpretację podatkową, aby dowiedzieć się, czy należy rozliczać przychód z odszkodowania i w jaki sposób. Zasugerowała, że skoro odszkodowanie jest zwolnione z podatku, to także odsetki od odszkodowania powinny zostać objęte zwolnieniem. Tymczasem izba skarbowa uznała, że należność główna jest zwolniona, ale odsetki od należności głównej już nie, bo są to przychody z innych źródeł.
WSA w Łodzi uchylił tę interpretację i stwierdził, że choć w przepisach nie ma mowy o tym, jak należy traktować odsetki od należności głównej, to równocześnie nie ma w nich nic, co sugerowałoby, że należy je traktować jako coś odrębnego od należności głównej. Zwłaszcza, że jedno ściśle łączy się z drugim – a więc nie byłoby odsetek za zwłokę, gdyby nie należność główna. I dlatego we wspomnianej sprawie łódzki WSA uznał, że odsetki od odszkodowania powinny być traktowane jako odszkodowanie, a więc zwolnione z podatku.
Mało tego, podobny wyrok wydał Naczelny Sąd Administracyjny, który 17 stycznia 2014 r. (sygnatura II FSK 289/12) uznał, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną, a więc powinny być opodatkowane tak, jak owa należność główna.
