Zgodnie z zapowiedziami premiera Donalda Tuska w tym tygodniu rząd przedstawi propozycję nowelizacji budżetu. Nowelizacja budżetu poprzez zwiększenie deficytu jest niemożliwa z prawnego punktu widzenia, bo ustawowy poziom 50-proc. relacji długu do PKB został już przekroczony. W budżecie zabraknąć może ok. 27 mld zł z tytułu mniejszych dochodów. – W obecnej sytuacji gospodarczej cięcia wydatków zmniejszą i tak mały popyt – uważa Janusz Jankowiak, ekonomista Polskiej Rady Biznesu.
– Będziemy szukali przepisów prawa, być może decyzji ustawowych, które umożliwią bezpieczne manewrowanie z deficytem – powiedział w piątek 12 lipca premier. – Byłbym zainteresowany prawną możliwością zwiększenia deficytu w ramach, które są do zaakceptowania przez rynki, przez Europę.
Na przeszkodzie nowelizacji budżetu na ten rok stoją przepisy ustawy o finansach publicznych. Ze względu na ustawowe limity niemożliwe będzie więc po prostu zwiększenie deficytu budżetowego.
– Obowiązuje nas granica 50 proc. relacji długu do PKB, która została przekroczona i która pociąga za sobą konieczność ustalania deficytu budżetowego na określonym poziomie w stosunku do planowanych poziomów. Ten poziom nie może być już przekroczony, w związku z tym tutaj od strony zwiększania deficytu nie ma żadnego pola manewru – podkreśla ekonomista Polskiej Rady Biznesu.
Przez ostatnie dni premier rozmawiał z poszczególnymi ministrami o możliwych cięciach w resortach. Jednak ekonomiści przestrzegają, że w obecnej sytuacji gospodarczej nadmierne oszczędności mogą przynieść więcej szkód niż pożytku.
– Jakieś pole do oszczędności w wydatkach na pewno istnieje, pytanie tylko, jak duże ono jest i czy wystarczy na zbilansowanie ubytków w dochodach, które będą sięgały prawdopodobnie około 27 mld złotych – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Janusz Jankowiak. – Jeżeli dojdzie do cięć wydatków, to one w jakiejś części pomniejszą i tak bardzo wątły popyt, który jest generowany przez spożycie zbiorowe. Dlatego zasadne jest pytanie, czy to ma w tej chwili sens. Wiele dyskusji, które się toczą obecnie na świecie i w Europie wskazuje na to, że niektóre rządy sądzą jednak inaczej – stwierdza.
Polski premier również zwracał uwagę na ewentualne konsekwencje cięć.
– Z punktu widzenia Polski ważne jest, aby w tym krytycznym 2013 roku i niełatwym 2014 roku uzyskać raczej możliwości stymulacyjne niż przesadnie konsolidacyjne, zamrażające finanse – powiedział Donald Tusk.
Zdaniem Janusza Jankowiaka minister finansów może zastosować manewr „wypychania” części wydatków poza sektor finansów publicznych.
– Oznacza to realne ich ponoszenie, ale nie będzie to wpływało negatywnie na popyt krajowy i na gospodarkę. Jednocześnie później w unijnej metodologii liczenia długu okaże się, że powiększy nam się dług i deficyt budżetowy, ale jednocześnie uratuje to ministra finansów przed koniecznością nowelizacji budżetu polegającą na powiększeniu deficytu w tym roku – uważa ekspert.
Ustawa budżetowa na ten rok zakłada, że deficyt wyniesie 35,6 mld zł, a dochody sięgną przekroczą nieco 299 mld zł. To jednak przy przyjętych założeniach, że wzrost PKB wyniesie 2,2 proc. Według obecnych prognoz rządu polska gospodarka będzie rozwijać się w tempie 1,5 proc.
Ekonomista Polskiej Rady Biznesu prognozuje, że podobnego wzrostu gospodarczego powinniśmy też spodziewać się w przyszłym roku.
– Mamy w tej chwili umiarkowane tempo wzrostu między 1-2 proc. PKB i nie wydaje mi się, żeby w najbliższym czasie, ani w drugim półroczu, ani też w przyszłym roku, udało się z tego wyjść. Nie ma żadnych istotnych impulsów rozwojowych w gospodarce. One nie płyną na razie ani z zewnątrz, ani też od strony popytu krajowego, ani od konsumpcji, ani od inwestycji – podsumowuje Janusz Jankowiak.
