Dowód osobisty w zastaw? Powiedz nie
Utarta od lat praktyka pozostawiania w formie zastawu dowodu osobistego nie ma pokrycia w obowiązujących przepisach. Podobnie nie należy zostawiać innych dokumentów potwierdzających tożsamość, jak np. jak paszport, prawo jazdy czy legitymacja szkolna lub studencka. Warto też pamiętać, że dokumenty są wydawane w celach ściśle określonych przepisami prawa i zawierają wskazany w nich katalog danych osobowych, który jest szerszy niż ten, jaki można uznać za niezbędny dla realizacji określonego celu, jakim jest zabezpieczenie interesu majątkowego usługodawcy .
Udostępniaj tylko te dane, które są konieczne
Jak już wyżej wspomnieliśmy, zgodnie z prawem nikt nie może wymagać od nas pozostawiania w zastaw dowodu osobistego ani innych dokumentów potwierdzających naszą tożsamość. Zatrzymywanie dokumentów potwierdzających tożsamość prowadzi nie tylko do naruszenia krajowych przepisów, ale także zasad zawartych w ogólnym rozporządzeniu ochronie danych (RODO). Chodzi o zasady: zgodności z prawem, ograniczenia celu oraz adekwatności (art. 5 RODO).
Uważaj na kopiowanie dokumentów tożsamości
Inną stosowaną przez usługodawców praktyką jest kopiowanie dokumentów tożsamości. Również takie zachowanie naraża nas na niebezpieczeństwo, dlatego nie należy się na nie godzić. Jeżeli przedsiębiorca tłumaczy, że to jest wymagane do dochodzenia ewentualnych roszczeń, np. za zniszczony czy nieoddany sprzęt, możemy swą odmowę argumentować tym, że wystarczające powinno być spisanie z dokumentu informacji, które będą pomocne przy dochodzeniu ewentualnych roszczeń np. imienia i nazwiska czy numeru PESEL. Nieuzasadnione jest jednak przetwarzanie wszystkich danych widniejących np. w dowodach osobistych. Innym rozwiązaniem jest też wpłacenie kaucji za wypożyczony sprzęt. Naszą argumentację wesprze również powołanie się na tożsame z powyższym stanowisko Prezesa UODO.
Żądaj usunięcia swoich danych osobowych
Przykładowo, umowa o wypożyczenie sprzętu zobowiązuje nas do zwrotu sprzętu. Z kolei przepisy RODO zobowiązują przedsiębiorcę do tego, by po ustaniu umowy usunął nasze dane osobowe. Dlatego jeżeli przedsiębiorca spisał dane z dowodu osobistego, to mamy prawo żądać, by po tym jak oddamy wypożyczony sprzęt, usunął je albo zwrócił nam formularz lub notatkę, na których je zapisał.
Kradzież tożsamości
Dysponowanie przez osoby trzecie naszym dokumentem tożsamości rodzi poważne niebezpieczeństwo kradzieży tożsamości. Złodzieje tożsamości podszywają się pod swoje ofiary, dokonują w ich imieniu i na ich rachunek wielu transakcji, zawierają umowy i zaciągają zobowiązania finansowe. Dlatego powinniśmy zawsze pozostać czujni, zwłaszcza w czasie ferii i urlopów, gdy nasza uwaga skupia się głównie na wypoczynku.
Osoby, które padły lub mają podejrzenie, że mogły paść ofiarami kradzieży swoich dokumentów np. dowodu osobistego, powinny w pierwszej kolejności zgłaszać się na Policję, a dowód zostanie unieważniony z dniem zgłoszenia. Nie trzeba wtedy zgłaszać utraty dokumentu w urzędzie gminy (tak jak w przypadku zgubienia dowodu osobistego).
Źródło:
Oficjalna strona UODO.
