Zestaw rekomendacji to wynik konsultacji i badań Rady Podatkowej przeprowadzonych w trakcie ponad dwuletniego projektu „Świadomy podatnik”. Rozwiązania te zostały skonfrontowane z dotychczasowym dorobkiem badawczym i analitycznym m.in. Ministerstwa Finansów, Komisji Europejskiej oraz doktryny i doświadczeń PKPP Lewiatan. Założenia „Modelu podatkowego dla MSP” przedstawione były dzisiaj w Sejmie RP na specjalnym seminarium „Prostsze podatki – szybszy rozwój”. Wydarzenie zorganizowane zostało pod patronatem Dariusza Rosatiego, Przewodniczącego Sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Preferencje dedykowane specjalnie dla MSP nie są wśród samych MSP uznawane za najważniejsze. Przedsiębiorcy oczekują przede wszystkim jasnych i przejrzystych przepisów podatkowych (co często oznacza, że powinny być to przepisy „proste”), wprowadzanych z odpowiednim vacatio legis i odpowiednio dostosowanych do warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Jako przykłady rozwiązań oczekiwanych przez MSP można wskazać: zwiększenie wartości składnika majątkowego uprawniającego do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, uproszczenie regulacji związanych z odliczaniem podatku naliczonego od towarów i usług przy nabyciu samochodów osobowych (np. pełne odliczenie połączone z ryczałtowanym opodatkowaniem prywatnego użytku) czy zryczałtowane kwoty przychodów dla pracowników z tytułu świadczeń pozapłacowych (rozwiązanie upraszczające rozliczenia pracodawców – płatników podatku dochodowego). Przedsiębiorcy nie uważają przy tym, że tylko oni sami powinni doświadczać dobrodziejstw właściwie funkcjonującego systemu podatkowego. Oznacza to, że podstawowym postulatem MSP jest poprawa jakości przepisów podatkowych lub systemu podatkowego.
W Polsce wg badań sektora MSP, przygotowanych przez PKPP Lewiatan, odpowiednio 64,6% i 73,8% respondentów uznaje za utrudnienie w prowadzeniu działalności gospodarczej wysokość obciążeń w podatku dochodowym i podatku VAT. Jednocześnie odpowiednio 57,4% oraz 60,4% jako utrudnienie wskazuje nieprzejrzystość lub niejednoznaczność przepisów podatków dochodowych oraz podatku VAT. Między innymi naprzeciw tym obciążeniom wychodzi „Model podatkowy dla MSP”. Co w nim znajdziemy?
Uproszczona ewidencja podatkowa dla mikrospółek
Wyzwaniem zarówno dla ustawodawcy unijnego jak i krajowego pozostaje radykalne obniżenie kosztów ewidencyjnych dla mikrospółek handlowych. Rola spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w gospodarce uległa zasadniczym zmianom w ostatnich latach. Polski ustawodawca konsekwentnie „obniża rangę” spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zmniejszając wymogi kapitałowe i rejestracyjne. Od 2004 r. minimalny kapitał zakładowy dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością został obniżony dziesięciokrotnie do kwoty 5 tys. zł. Od 2012 r. umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki udostępnianego w systemie teleinformatycznym. Ta procedura przyspieszyła proces rejestracji i obniżyła jej koszt o opłaty notarialne. Ustawodawca stworzył więc warunki do powstawania mikrospółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednakże cały czas utrzymuje dla tych podmiotów liczne obowiązki ewidencyjne w zakresie rachunkowości i podatków (do czego zobowiązany jest IV Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady). Powstaje pytanie, dlaczego mikrospółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogłyby korzystać z uproszczonych form ewidencji: podatkowej księgi przychodów i rozchodów czy nawet ryczałtu od przychodów? Po co obniża się wymogi kapitałowe, w jakim celu obniża się koszty rejestracyjne, aby jednocześnie pozostawiać wysokie wymogi ewidencyjne? Potrzeby rozwojowe takich krajów jak Polska powinny zmusić polskie władze do odważnej rewizji koncepcji poddawania spółek z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązkom rachunkowym. Inaczej nie należy się spodziewać, aby ilość przedsiębiorstw MSP znacząco wzrosła.
Inne uproszczenia ewidencyjne
Wśród propozycji znajdują się: wprowadzenie alternatywnego modelu ryczałtu z uwzględnieniem niektórych rodzajów kosztów, rozszerzenie zakresu przedmiotowego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, metoda kasowa w podatku dochodowym, wykreślenie ograniczeń przedmiotowych w zakresie zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług, zryczałtowane koszty uzyskania przychodów dotyczące wydatków ponoszonych w miejscu zamieszkania w przypadku, gdy w tym samym miejscu osoba fizyczna prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, obowiązek zapłaty zaliczek dopiero po przekroczeniu określonego poziomu dochodu.
Prosty i efektywny kredyt podatkowy w podatku dochodowym
Kredyt podatkowy może być rozwiązaniem bardzo efektywnym dla nowopowstałych podmiotów, o ile jego reguły będą przejrzyste i czytelne. Według rekomendacji Rady Podatkowej kredyt powinien zawierać: prawo do odroczenia płatności całości podatku w pierwszym roku działalności oraz brak obowiązku wpłacania zaliczek w podatku dochodowym, możliwość zastosowania dostępnych dla wszystkich podatników odliczeń i ulg w odniesieniu do podstawy opodatkowania obliczonej za pierwszy rok działalności i odroczonego podatku, możliwość rozliczenia podatku w kolejnych 5 latach podatkowych, brak obowiązku zatrudnienia określonej ilości osób, możliwość stosowania równocześnie wyboru metody progresywnej jak i liniowej, brak wymogów, co do osiągania minimalnego poziomu przychodu.
Zmiany zmniejszające ryzyko w podatku od towarów i usług
Proponowane zmiany to: brak negatywnych skutków dla podatnika w przypadku wcześniejszego rozpoznania obowiązku podatkowego oraz brak sankcji za odliczenie podatku naliczonego w przypadku, gdy podatek należny został ustalony błędnie. W pierwszej zmianie, dobrym, rekomendowanym rozwiązaniem byłoby zwolnienie na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej podatnika MSP z sankcji (odsetkowych i karno-skarbowych – podobnie jak w przypadku zastosowania się do interpretacji podatkowej) za wcześniejsze rozpoznanie obowiązku podatkowego (o ile podatek zostałby uiszczony). W przypadku drugiej propozycji: ponieważ sprawdzanie poprawności zakwalifikowania danej transakcji jako opodatkowanej lub zwolnionej, wiąże się z poniesieniem określonego kosztu – MSP powinny być zwolnione z sankcji (odsetkowych i karno-skarbowych – podobnie jak w przypadku zastosowania się do interpretacji podatkowej), jeżeli podatek należny z takiej błędnej faktury zostałby zapłacony bowiem wpływy budżetowe w takiej sytuacji nie doznają uszczerbku.. Przedmiotowy przepis powinien być umieszczony w Ordynacji podatkowej.
Zmniejszanie obciążeń podatkowych
Możliwość rozliczenia dochodu lub straty z pozarolniczej działalności gospodarczej osoby fizycznej ze stratą z innych źródeł. MSP mogłyby korzystać z preferencji stricte fiskalnej pozwalającej rozliczyć dochód lub stratę z działalności gospodarczej np. z dochodem ze stosunku pracy, albo dochodem lub stratą z kapitałów pieniężnych. Podatnicy – osoby fizyczne, którzy dysponują niewielkimi środkami finansowymi, de facto finansują jedne źródła podatkowe innymi źródłami podatkowymi. Dla tych osób istnieje jeden budżet prywatno (rodzinno) – gospodarczy. Dlatego powinni mieć możliwość kompensowania strat z dochodami.
Zmiany w obszarze edukacji i informacji
Dedykowane zmiany to: brak obowiązku wykazania we wniosku o wydanie interpretacji ogólnej niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w określonych decyzjach, postanowieniach, interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe, organy kontroli skarbowej w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych oraz w takich samych stanach prawnych; wprowadzenie do Ordynacji podatkowej wymogu minimalnego vacatio legis dla przepisów aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Wprowadzenie minimalnego vacatio legis (np. 1 miesiąca) dla aktów wykonawczych mogłoby być dokonane na poziomie regulacji ustawowej (nie byłaby wymagana zmiana Konstytucji). Taki zapis byłby zgodny, co do idei z zaleceniami pojawiającymi się w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do ustanawiania właściwego okresu vacatio legis
Należy również rozważyć unifikację rozwiązań dedykowanych dla MSP. Unifikacja powinna nastąpić w płaszczyźnie normatywnej. Przepisy powinny posługiwać się podobnymi pojęciami, a w szczególności jednolitą definicją „mikroprzedsiębiorcy -małego podatnika”. Unifikacja może mieć również wymiar prezentacyjny. Stworzenie specjalnych broszur informacyjnych, stron internetowych czy zakładek na serwisach internetowych, gdzie wszystkie regulacje podatkowe przeznaczone dla MSP byłyby zgromadzone i omówione w jednym miejscu – byłoby bardzo pomocne dla podatników.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
